به‌کارگیری ساخت مجهول و وجه فعل در بندهای متممی: مقایسه‌ی فارسی‌آموزان چینی‌زبان و عربی‌زبان

Abstract

بررسی­ و مطالعه­ در زمینه‌ی ساخت­های دستوری در زبان‌های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات زبان‌شناسی و آموزش زبان ایفا می­کند. این پژوهش به منظور بررسی کاربرد «ساخت مجهول» و همچنین «وجه فعل در بندهای متممی» در میان فارسی­آموزان غیرایرانی انجام شده است. در این پژوهش، تولید و درک این نوع جملات در میان دو گروه از فارسی­آموزان سطح پیشرفته با ملیت­های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، متون نگارشیِ 30 فارسی­آموز عربی­زبان و 30 فارسی­آموز چینی در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار گرفت. قابل ذکر است که قبلا این نوع ساخت­های دستوری در کلاس دستور و نگارش آموزش داده شده بودند. نتایج بررسی نشان داد که فارسی­آموزان سطح پیشرفته در هر دو گروه، «وجه فعل در بندهای متممی» را بیشتر و بهتر از «ساخت مجهول» به‌کار برده­اند. در خصوص ساخت مجهول نیز نتایج نشان داد که فارسی­آموزان عربی­زبان بیشتر از چینی­ها از ساخت مجهول استفاده نموده‌اند، ولی فارسی­آموزان چینی، ساخت­های مجهول نادرست کمتری تولید کرده­اند. علاوه بر این، یافته­ها نشان داد که چینی­ها و عرب­­ها به یک میزان در کاربرد «وجه فعل در بندهای متممی» با مشکل مواجه هستند. همچنین یافته­های پژوهش نشان داد که در تولید ساخت مجهول فارسی توسط فارسی‌آموزان غیرایرانی، بیشترین خطا مربوط به جایگاه نادرست مجهول و کمترین خطا مربوط به ترکیب نادرست فعل کمکی و فعل اصلی بوده است، در حالی که در فعل بند متممی، بیشترین خطا مربوط به وجه فعل و کمترین خطا مربوط به شمارِ فعلِ بند متممی می‌باشد.