اعتبارِ سازه‌ی معیارنمره‌دهیِ مهارت نوشتن در آزمون جامع فارسی دانشگاه فردوسی برای غیرفارسی‌زبانان

Abstract

سنجش زبان یکی از ارکان اساسی­ هر نظام­ آموزش زبان به شمار می­آید. بخش عمده­ای از کارآمدی مراکز آموزشی در گرو بهره­گیری از شیوه­های معتبر سنجش است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به بررسی اعتبارسازه­ایِ معیار نمره­دهیِ مهارت نوشتن در آزمون رسمی پایان دوره­ی مرکز زبان فارسی دانشگاه فردوسی پرداخته شود. به این منظور نتایج به­دست آمده از یکی از آزمون­های برگزار شده در این دانشگاه توسط مدل­های آماری راش و تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که سه سازه­ی کیفیت زبان، انسجام و ارتباط با موضوع برای سنجش مهارت نوشتن از میزان اعتبار بالایی برخوردار هستند. در این میان سازه‌ی انسجام با 0.98 بیشترین میزان و دو سازه­ی دیگر هر کدام با 0.97 دومین میزان بار عاملی را داشتند. همچنین در معیار نمره­دهی این آزمون بسندگی از یک مقیاس شش درجه­ای برای نمره­دهی هر یک از سازه­ها استفاده شده است. مدل آماری راش نشان داد که هر یک از ارزیاب­ها توانسته­اند به شکل نسبتاً صحیحی از این مقیاس برای نمره­دهی استفاده کنند، زیرا ترتیب آستانه­ها مطابق ترتیب نمرات است و بهم­ریختگی ندارد. از سویی دیگر نقشه­ی آزمون­دهنده پرسش گویای این امر بود که این مقیاس نمره­دهی توانایی تمیز آزمون­دهندگان ضعیف، متوسط و قوی را از یکدیگر دارد و مؤلفه­ها و درجه­های نمره­گذاری (0 تا 5) همه­ی گستره‌ی توانایی آزمون‌دهندگان را دربرمی­گیرند و با این مقیاس می­توان تمام داوطلبان با هر میزان توانایی نوشتن را اندازه گرفت. همچنین میزان پایایی نمره­دهنده در این آزمون 0.96 برآورد شد که رقم بسیار مناسبی محسوب می‌شود.