آیرونی سیاسی و تعامل آن با دموکراسی در اندیشۀ ریچارد رورتی

Abstract

<em>ریچارد رورتی از مهم‌ترین اندیشمندان و فیلسوفان سدۀ اخیر است که برخی آرای او را در نحله‌هایی چون نئوپراگماتیسم و پست‌مدرنیسم طبقه‌بندی کرده‌اند و برخی نیز آرای او را مهم‌ترین تفاسیر نظریۀ دموکراسی جدید در آمریکا برآورد کرده‌اند. به نظر می‌رسد علت این مسئله این است که تفکر رورتی از آبشخورهای زیادی نشأت گرفته و خود الهام‌بخش اندیشه‌های جدید عمل‌گرایانه شده است. بر این اساس، نگارندگان در این پژوهش درصددند با بررسی و تحلیل </em><em>زمینه‌های شکل‌گیری مفهوم آیرونی در تفکر رورتی، چگونگی ارتباط آن را با نظریۀ دموکراسی عمل‌گرا در تفکر وی به بوتۀ بحث و بررسی بگذارند. بر این اساس، یافته‌های این پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که مفهوم آیرونی سیاسی رورتی که از زمینه‌های نظری مهمی چون نقد پلکانی عقل خودبنیاد مدرن، تعامل داروینیسم و پراگماتیسم و همچنین نظریه‌های معطوف به فلسفۀ زبان الهام گرفته، بنیان خود را به نوعی از تغافل یا ضدیت با معرفت یقینی معطوف کرده است. با نگرشی سلبی، تالی منطقی چنین رویکردی، گریز از متافیزیک‌گرایی، بنیادگرایی و دعاوی انطباق و صدق حقیقت در تدوین نظریۀ دموکراسی رورتی است و ابعاد ایجابی نظریۀ دموکراسی رورتی با عطف توجه به آموزۀ آیرونی، خود را در محورهایی چون ضرورت التفات بر همبستگی سیاسی در طرح نظریۀ دموکراسی با توجه به ماهیت تکثرگرای بنیان‌های نظری دموکراسی در غرب نشان داده است.</em>