دفاعپذیری خداباوری
(ندگان)پدیدآور
پدیدآور نامشخصنوع مدرک
Textتخصصی
زبان مدرک
فارسیچکیده
در این سخنرانی، که سومین سخنرانی من است، میکوشم تا به معضلات اصلی فلسفه دین بپردازم. از جنگ جهانی دوم تا تقریبا همین اواخر، یعنی طول دوران ظهور فلسفهزبانی که غالبا در اذهان متکلمان با پوزیتیویسم خلط میشد، دوران تاسفباری برای فلسفهدین در کشورهای انگلیسی زبان بوده است. ظهور این فلسفه، شماری از فیلسوفان را متقاعد ساخت که مفهوم (2) سنتی خدا بی معنا و یا متناقض با خود است. [از این رو،] پارهای از متکلمان به این نتیجه رسیدند که «بدا به حال مفهوم خدا»; و کوشیدند تا یک الحاد دینی را پی افکنند. پارهای دیگر از متکلمان به این نتیجه رسیدند که «بدا به حال مفهوم تنافض با خود»;و با این مدعا که خدا فوق منطق است، نامعقولی (3) را ستودند. اما هیچ یک از این دو تعبیر خندهآور، آموزنده نبود. موحدانی که این سخنان احمقانه را برنمیتافتند، در موضع تدافعی [خود] میماندند. فیلسوفان ملحد دین بیش از این به خود اعتماد داشتند،اما خلاقتر نبودند. یک فصل از اثر دوران جوانی آیر «زبان، حقیقت و منطق»، و چهار صفحه در باب «الهیات و ابطال پذیری» به قلم آنتونی فلو موجب انتشار چیزی بالغ بر صد مقاله شد که حاوی تفاسیر دفاعی و ردو ابطالهای غیر قطعی بود. از زمان ولتر تا این هنگام، موحدان [هیچگاه] با هزینهای چنین اندک گرفتار بحران نشده بودند. اما ملاکهای معناداری که آیر و فلو آن را برای حمله به الهیات بهکار میبستند، تا پایان دهه هفتاد جز از سوی معدودی از متکلمان، دیگر جدی گرفته نمیشد. در سالهای اخیر التفات به فلسفه دین رواج دوباره یافت و فیلسوفان متدین بار دیگر اعتماد به نفس خود را باز یافتند.
شماره نشریه
1817تاریخ نشر
1998-12-221377-10-01
ناشر
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)شاپا
1062-89522716-960X