تفسیر عکرمه در نگاه تحلیلى

Abstract

نگاهى گذرا به زندگى نامه و شخصیت عکرمه و ارائه روش تفسیرى اوست. عِکْرِمَة - مولى ابن عباس - (25-105 ه .ق.( از مفسّران تابعین است. نویسنده پس از ذکر تاریخ زندگانى وى از جمله ورود به جمع تابعین و سفرها و اخذ جوائز و دوران پایانى زندگى، به مشایخ و استادان و شاگردان عکرمه اشاره کرده و اتهامات رجالیان را درباره شخصیت وى به ویژه کذاب بودن و دروغ بستن بر ابن عباس، گرایش به مذهب خوارج، ناخشنودى معاصران از عکرمه، روایت نکردن مالک از عکرمه، روایت ابوبصیر از امام باقر(ع) درباره عکرمه عدم نقل روایت از امام باقر(ع) و اعتقاد به نزول آیه تطهیر در شأن زنان پیامبر مورد نقد و بررسى قرار داده و همه را رد مى‌کند. سپس فضاى سیاسى و اجتماعى عصر عکرمه را به تصویر کشیده و با اشاره‌اى گذرا به تفسیر در عصر رسالت، عصر صحابه و عصر تابعین، مدارس عمده تفسیر در عهد تابعین - مدرسه مکه، مدرسه مدینه، مدرسه کوفه و مدرسه بصره - را معرّفى و ویژگى‌هاى تفسیر تابعین و منابع تفسیر تابعى را بیان کرده است. در ادامه قرآن، حدیث پیامبر، سخنان صحابه، اسباب نزول، اخبار اهل کتاب، اجتهاد و استنباط و اشعار کهن عرب را از مهم‌ترین منابع و مصادر عکرمه برشمرده و جلوه‌هاى ویژه در تفسیر عکرمه را با ذکر نمونه‌هایى به تفصیل مورد توجه قرار داده است.