عوامل سؤ رفتار دانش‌آموزان در مدارس متوسطه: راهکارهایی برای مدیریت کلاس

Abstract

هدف این پژوهش، بررسی علل و عوامل بروز سوء رفتار دانش آموزان مدارس مقطع متوسطه شهر سنندج و ارائه راهکارهای مدیریتی آن بود. این پژوهش از نوع کیفی و از روش داده بنیاد استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش معلمان مدارس متوسطه اول بودند که به‌منظور احصای تجارب 15 نفر از معلمان باسابقه مدارس با روش نمونه‌گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری مقوله انتخاب شدند. تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی با استفاده از کدگذاری نظری و استفاده از نرم‌افزار maxqda نسخه 10 انجام گرفت. با نظرخواهی از مشارکت‌کنندگان به‌وسیله به‌کارگیری مصاحبه عمیق و تحلیل محتوای آن، و انجام مقایسه و تطبیق داده‌ها، 144 شاخص به دست آمد که با حذف موارد تکراری و ادغام شاخص‌های هم‌جنس و مشابه، درنهایت مقوله‌های مربوط به علل و عوامل بروز سوء رفتار در قالب 43 مقوله‌ فرعی(کدگذاری باز) و 22 مقوله محوری و 5 مقوله فراگیر(کدگذاری گزینشی)، ترسیم شد. برای ارائه راهکارهای مدیریتی علاوه بر استفاده از نتایج پژوهش از نتایج تحقیقات پیشین نیز استفاده شد. از علل و عوامل به وجود آورنده سوء رفتار می‌توان به عوامل برون کلاسی مانند عوامل محیطی (خانواده، جامعه و رسانه) و عوامل مدرسه‌ای (فضای فیزیکی و روانی، ضعف ارتباطی مدیران، الگوسازی نامناسب) اشاره کرد. عوامل درون کلاسی نیز مانند عوامل مرتبط با معلم (سبک تدریس، رویکرد معلم، مدیریت کلاس، صلاحیت حرفه‌ای معلم) و عوامل مربوط به خود دانش‌آموز (ضعف علمی، کمبود انگیزه، اختلالات رفتاری) می‌باشد که متناسب با هرکدام راهکارهای مدیریتی ارائه می‌شود.