بررسی نقش تعاونی‌های تولیدی کشاورزی در ارتقای دانش فنی کشاورزان (مطالعة موردی چغندرکاران استان فارس)

Abstract

افزایش آگاهی فنی و تخصصی اعضاء تعاونی‌های تولیدی کشاورزی از نقاط قوت آن‌ها برای کارکرد موفقیت‌آمیز در راستای اهداف کلان توسعه، به حساب می‌آیند. عدم ارتقای سطح دانش فنی اعضاء به عنوان یکی از مهم‌ترین موانع برای گسترش و موفقیت تعاونی‌ها تلقی شده است. دراین مطالعه نقش تعاونی‌های تولید استان فارس در ارتقای سطح دانش فنی چغندرکاران مورد ارزیابی قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌ بود که روایی آن از طریق نظرخواهی از متخصصان و کارشناسان و پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری به‌دست آمد. ضرایب آلفای کرونباخ (a) برای به‌دست آوردن پایایی در بخش‌های مختلف پرسشنامه بین 71/0 تا 82/0 محاسبه شد که نشان از اعتبار بالای این ابزار داشت. داده‌های این مطالعه از پرسشنامه‌های 148 زارع چغندرکار عضو و غیرعضو تعاونی‌های تولید استان که به روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده‌ی تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شده بودند، جمع‌آوری شد. به‌منظور تحلیل داده‌های به‌دست آمده از روش تحلیل واریانس عاملی استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد که عوامل فردی شامل سطح سواد و سن زارعین در کنار اندازة مزرعة آن‌ها، تأثیری بر ارتقای سطح دانش کشاورزان نداشته‌اند. علاوه‌بر این، عضویت در شرکت‌های تعاونی نیز به تنهائی عامل تأثیرگذار بر افزایش سطح دانش فنی کشاورزان نبود. این درحالی است که تأثیر منطقه و در پی آن، اثرات متقابل منطقه کشت و عضویت در شرکت تعاونی بر سطح دانش فنی کشاورزان معنی‌دار بود. در عین‪حال، استفاده از خدمات ترویجی دلیل برتری شاخص سطح دانش چغندرکاران شهرستان‌های مختلف نبود. بنابراین، نیروی محرکه‪ی خدمات ترویجی به صورت کارا در تمام شهرستان‌ها برای ارتقای سطح دانش فنی عمل نکرده است.