امنیتِ هویت: مبانی و چارچوب مفهومی

Abstract

هدف و مسئله اصلی مقاله، تدوین یک چارچوب مفهومی برای "امنیت هویت" به‌عنوان یک سازه مفهومی جدید برای توضیح پاره‌ای از نگرانی‌ها و دغدغه‌های کنشگران جامعه ایرانی است. به این منظور مبانی، سوابق و خاستگاه‌های نظری این مفهوم در نزد نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و مطالعات امنیتی مرور شده است و این مفهوم به معنای مجموعه نگرانی‌ها دغدغه‌ها و حساسیت‌های شهروندان نسبت به حفظ و تداوم (پایداری( ویژگی‌های معنایی و فرهنگی مشترک در طول زمان در نظر گرفته شده است. در این نوشتار تأکید شده که سطوح مشاهده و سنجش امنیت هویت مشتمل بر دولت، گروه‌های اجتماعی و افراد می‌باشد. در ادامه شاخص‌های سنجش امنیت هویت در ایران معرفی شده است که می‌تواند مبنایی برای مطالعات تجربی باشد. همچنین تلاش شده تا مرز مفهومی این موضوع از امنیت اجتماعی به معنای رایج آن در مطالعات تجربی ایرانی که معمولاً معادل «ترس از جرم» است، تفکیک شود. با این تأکید که امنیت اجتماعی در نزد واضعان اصلی آن، دقیقاً به معنای امنیتِ هویت بوده است. در انتهای مقاله نیز به مرور یکی از مهم‌ترین تهدیدهای هویتی، که شکاف و تعارض میان سه نوع مهم هویت جمعی (ملی، قومی و مذهبی) است، پرداخته شده و برآوردی اجمالی از چند دغدغه هویتی شهروندان تهرانی با روش پیمایش و با نمونه 1400 نفری ارائه شده است. یافته‌های بخش اخیر نشان <br /> می‌دهد میزان نگرانی‌ها و نا امنی‌های هویتی بررسی شده «در حد متوسط» بوده و دغدغه‌های هویتی میان دو مرجع مهم امنیت هویت دولت «نظام سیاسی» با شهروندان تا حدود زیادی مشابهت و نزدیکی دارند.