این مقاله دربارۀ چرایی و چگونگی ایجاد رشتهٔ جدیدی به نام «ریاضیات کاربردی و محاسباتی» در دانشگاه بریگم یانگ است که به منظور ایجاد انگیزهٔ بیشتر و بازگرداندن اطمینان بیشتر از مفید بودن رشتهٔ ریاضی برای دانشجویان تأسیس شده ...

کارل فریدریش گاوس یکی از برجسته‌ترین دانشمندان تمام ‎ دوران‌ها است. او در سال ‎1777‎ در ‎ برونسویک‎ متولد شد و در گوتینگن تحصیل کرد. گاوس دورهٔ دکترای خود را در ‎ هِلمشتت‎ گذراند و از سال ‎1807‎ تا زمان مرگ، مدیر رصدخانهٔ ...

این مقاله شامل شرح مختصری است از زندگی و کارنامهٔ ویراستاریِ همایون معین‌، یکی از ویراستاران چیره‌دست متون ریاضی در دوران پس‌از انقلاب‌؛ و ضمن آن نگاهی می‌‌افکنیم به محیط کاری او، مرکز نشر دانشگاهی، اهتمام شایان آن مرکز ...

از بین نظریه‌های مرتبط با آموزش هندسه نظریۀ درک شکل‌های هندسی توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده است از آن ‌نظر که تمرکز ویژه‌ای بر شکل‌های هندسی دارد. این نظریه متعلق به فیلسوف و روانشناس فرانسوی رِمون دووال است. هدف مقاله ...

اگر‌چه عنوان این مقاله نام «مهندس‌الملک» را در خود دارد، هدف اصلی مقاله نه زندگی خود او و نه ریاضیات او است. شخصیت او را معرفی خواهم کرد و امیدوارم به‌درستی نقش او را در ورود ایران به دنیای ریاضیات نوین برای خواننده روشن ...

در این مقاله سرگذشت یکی از نخستین دستاوردهای گروتندیک در آنالیز تابعی را مطالعه می‌کنیم که اخیراً ارتباط شگفت‌انگیز آن با نظریۀ مدل‌ها کشف شده است. نشان خواهیم داد که قضیۀ بنیادی نظریۀ پایداری، که توسط شِلا‎‏ح در دهۀ هفتاد ...

ادامه ترجمهٔ کتاب دوست دارم ریاضیدان باشم (صفحات 269-290).

جُنگ ریاضی دانشجو ‎‎مجله‌ای دانشجویی بود که در سال‌های ۱۳۶۶-۱۳۷۶ به‌همت جمعی از دانشجویان گروه ریاضی ‏ و علوم کامپیوتر دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران منتشر می‌شد. در این مقاله به نحوهٔ ایجاد و اداره و میزان تأثیرگذاری جُنگ ...

جان فون نویمان یکی از برجسته‏‌ترین ریاضی‌دانان قرن بیستم است که آثار شگفت‌انگیزش نقش عمده‌ای در شکل‌گیری ریاضیات معاصر ـــ هم از نوعِ محض و هم از نوع  کاربردی  ـــ داشته است. متن زیر، که در سال ۱۹۴۷ میلادی منتشر شد، بدون ...

منطق آزاد منطقی غیرکلاسیک است که برخی قاعده‌های سور مربوط به منطق محمول‌ها را انکار می‌کند. دربارۀ اهمیت این منطق بسیار نگاشته‌اند اما به اهمیت آن در منطق‌های موجهات بسیار کم پرداخته شده است. در این مقاله می‌خواهم به اهمیت ...

منظور از یک پوشش برای یک گروه مفروض مجموعه‌ای متناهی از زیرگروه‌های سرهٔ آن است به‌طوری ‌که اجتماع آن‌ها برابر گروه بشود. در این مقاله گزارشی از مهم‌ترین نتایج به دست آمده دربارهٔ مسئلهٔ پوشش یک گروه را بیان می‌کنیم.

در این مقاله به مطالعهٔ حاصل‌ضرب ماتریس‌های دو در دو از دو منظر هندسی و احتمالاتی می‌پردازیم که در این میان مفهوم رشد نقش کلیدی دارد. با یافتن روابطی بین رفتار ضربی ماتریس‌ها و ترکیب طولپایی‌های هندسهٔ هذلولوی‏، اثبات‌هایی ...

در این مقاله،   خمینه‌های دوبُعدی و سه‌بُعدی   از دیدگاه مختلفی، خصوصاً از دیدگاه هندسی و توپولوژیک، مورد بررسی قرار داده می‌شود. سپس کاربرد آن‌ها در علوم دیگر ازجمله فیزیک، مثلاً از دیدگاه نسبیت، مطالعه می‌شود. این توصیف ...

ابتدا در مورد تاریخ تأسیس مؤسسات آموزش عالی ایران به سبک جدید و انتشار برخی از مجلات ریاضی در نیمهٔ اول قرن چهاردهم مطالب مختصری ارائه می‌گردد و سپس تحولات رشتهٔ ریاضی در نیمهٔ دوم قرن چهاردهم و فراز و نشیب این رشته بررسی ...

ادامه ترجمهٔ کتاب  دوست دارم ریاضیدان باشم (فصل  دوازدهم، صفحات  ۲۵۳-۲۶۹).

بیش از ‎50‎ سال پیش، جان توکی فراخوانی برای بازسازی آمار دانشگاهی داد. او در مقالۀ ‎«‎آیندۀ تحلیل داده‌ها‎»‎ به وجود علمی اشاره کرد که آن زمان به رسمیت شناخته نشده بود و موضوع مورد توجه آن یادگیری از داده‌ها یا ‎«‎تحلیل ...

اصلاحیهٔ مقالهٔ «‎میراث چهل‌ساله» منتشرشده در ‎  فرهنگ و اندیشهٔ ریاضی، ۷۰ (۱۴۰۱)، ۱-۴۶. ‎

منظور از حقیقت پشت صحنه همان تأویل یک نتیجه ریاضی است، یعنی اینکه مشخص کنیم آن نتیجهٔ ریاضی تجلی چه حقیقتی است. در اینجا سعی داریم ببینیم قضیهٔ چبوتاریوف، که هم صورت‌بندی آن و هم اثبات آن نقشی تعیین‌کننده در تاریخ نظریهٔ ...

در این مقاله به شرح و بیان اثباتی مستقل  از پارادوکس باناخ-تارسکی می‌پردازیم. این پارادوکس مبتنی‎‏‌بر اصل انتخاب است.

این مقاله شرحی از ‏تحقیقات علمی اوگو دومینیل-کوپَن هنگام دریافت جایزۀ فیلدز در سال ‎2022‎ است. او این جایزه را برای حل مسائل قدیمی نظریۀ احتمالاتی گذار فاز در فیزیک آماری، به‌ویژه در ابعاد سه و چهار دریافت کرد.