شرایط و راهبردهای مؤثر برای ارائة راه‌حل‌های خلاقانه در حل مسائل ریاضی از دیدگاه دانشجویان خلاق دورة کارشناسی رشتة ریاضی

Abstract

هدف اصلی پژوهش، شناسایی شرایط و راهبردهای مؤثر بر ارائة راه‌حل‌های خلاقانه در حل مسائل ریاضی در محیط‌های آموزشی از دیدگاه دانشجویان خلاق دورة کارشناسی رشتة ریاضی است. داده­ها با رویکرد کیفی به روش نظریة ‌داده‌محور و استفاده از ابزار مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته جمع­آوری شده­اند. جامعة این پژوهش، تمام دانشجویان مشغول به تحصیل رشتة ریاضی در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های دولتی واقع در شهر تهران است. برای انجام مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ ساختار یافته، سیزده دانشجو با روش نمونه‌گیری نظری، دعوت به همکاری شدند. داده­ها از طریق فرایند کدگذاری در دو مرحلة آزاد و محوری تحلیل شد. برای مطمئن­شدن از کیفیت پژوهش، از معیارهای باورپذیری، اطمینان­پذیری، انتقال­پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. نتایج نشان می­دهد که برای مقوله‌های شرایط و راهبردهای مؤثر، زیرمقوله‌هایی حاصل شده است که چگونگی تأثیر آنها را در ارائة راه‌حل‌های خلاقانه در حل مسائل ریاضی تبیین می‌‌کنند. بر اساس دیدگاه مشارکت ‌کنندگان، این راهبردها شامل حل مسئلة غیرمعمول، حل مسئله از راه­های متنوع و فراهم­کردن فرصت­هایی برای طرح‌ مسئله بوده است؛ همچنین برای شرایط مداخله­گر، زیرمقوله‌هایِ میزان مسئله حل‌کردن، محیطِ اجرا و اختصاص زمان برای حل مسائل حاصل شده است. نتایج این پژوهش برای آگاهی بیشتر دست‌اندرکاران آموزش برای فراهم­کردن محیط­های آموزشی مناسب که خلاقیت‌ریاضی را پرورش دهد، مناسب و کمک­رسان است<strong>.</strong>