چه موقع یادگیری مسئله‌محور اثربخش‌تر است: یک فراتحلیل

Abstract

یادگیری مسئله­محور یک روش آموزشی فعال و سازنده­گرا در نظام آموزشی است که توجه پژوهشگران را در چند دهة اخیر به خود جلب کرده و تاکنون مطالعات زیادی به­منظور ارزیابی اثربخشی آن انجام گرفته است و نتایج متنوعی را گزارش کرده­اند. این فراتحلیل برای دست­یابی به یک نتیجه­گیری کلی دربارة میزان و شرایط اثربخشی یادگیری مسئله‌محور اجرا شده است. جامعة مدنظر همة پژوهش­های انجام­گرفته از سال 1384 تاکنون است که تأثیر یادگیری مسئله­محور را بر عملکرد یادگیرندگان با شاخص­های مختلف سنجیده­اند و در پایگاه­های اطلاعاتی در دسترس هستند. پس از ارزیابی پژوهش­ها براساس معیارهای ورود و خروج، 27 پژوهش انتخاب و با استفاده از نرم­افزار CMA2 تحلیل شد. با انجام تحلیل حساسیت به­منظور حذف مطالعات دارای سوگیری انتشار، 73 اندازة اثر باقی ماند که تحلیل شد. بررسی­های آماری نشان داد: 1) طبق اندازة اثر ترکیبی به­دست­آمده در <br /> مدل­های ثابت و تصادفی، یادگیری مسئله­محور بر بهبود یادگیری در حد متوسط مؤثر بوده است. 2) یادگیری مسئله­محور بر <br /> حیطه­های مختلف یادگیری (دانش، نگرش، و مهارت) تأثیر معنادار داشته است. 3) تأثیر یادگیری مسئله­محور در سطوح مختلف آموزشی (ابتدایی، متوسطه و دانشگاه) معنادار بوده و با افزایش سطح آموزش یا پایة تحصیلی یادگیرندگان بر اثربخشی این شیوة آموزشی افزوده شده است. 4) یادگیری مسئله­محور روشی برتر نسبت به روش­های سنتی تدریس بوده، اما از روش­های فعال دیگر بهتر نبوده است. در پایان، براساس یافته­ها پیشنهادهای کاربردی در حوزة تعلیم و تربیت ارائه شده است.