نقش ذی‌نفعان آموزشی در استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش

Abstract

هدف کلی پژوهش حاضر، ارائة مدل نقش ذی‌نفعان آموزشی برای استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعة آماری آن را رؤسا، معاونان و کارشناسان ادارات و مدیران مدارس آموزش‌وپرورش استان مازندران به تعداد 2653 نفر تشکیل می‌دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی - خوشه‌ای و بر اساس فرمول کوکران، تعداد 336 نفر به‌عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های محقق ساختة ذی‌نفعان آموزشی و استقرار مدیریت دانش استفاده شد که روایی آن‌ها به تأیید متخصصان رسید و پایایی آن‌ها با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/91 و 0/87 محاسبه شد.<br />نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که: متغیر نقش ذی‌نفعان آموزشی دارای سه بعد «فردی»، «سازمانی» و «فرایندی» است. بعد فردی دارای هفت مؤلفه (انگیزة شخصی، آگاهی، مهارت، تجربه، تمایل، مشارکت‌جویی و آموزش‌پذیری)، بعد سازمانی دارای شش مؤلفه (فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری سازمان، منابع انسانی، مدیریت و رهبری، محیط سازمان)، و بعد فرایندی دارای شش مؤلفه (ایجاد فرایند دانش‌محور، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های فنی، فرایند خلق دانش، فرایند کسب دانش، فرایند تبدیل دانش، فرایند به‌کارگیری دانش) است. همچنین بین ابعاد نقش ذی‌نفعان آموزشی، بعد فردی دارای بیشترین تأثیر و بعد فرایندی دارای کمترین تأثیر در استقرار مدیریت دانش است.<br />نتایج آزمون معادلات ساختاری نیز نشان داد که بین متغیر نقش ذی‌نفعان آموزشی با استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش استان مازندران رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین مدل ارائه‌شده دارای برازش مناسب است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ذی‌نفعان آموزشی در استقرار مدیریت دانش نقش دارند و مدیران و مسئولان آموزش‌وپرورش می‌توانند با مشارکت ذی‌نفعان آموزشی - اعم از معلمان و مدیران، والدین، رسانه‌ها و سازمان‌های غیردولتی - با استقرار صحیح مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش موجب افزایش کارایی سازمان شوند.