فراتحلیل بررسی تأثیر آموزش به کمک رایانه بر یادگیری واژگان زبان انگلیسی

Abstract

هدف پژوهش حاضر، ترکیب نتایج کمّی حاصل از پژوهش های انجام گرفته در زمینة تأثیر رایانه بر یادگیری واژگان زبان انگلیسی، با بهره گیری از روش فراتحلیل است. جامعة آماری تحقیق را کلیه پژوهش های انجام گرفته در چند دهه اخیر در تمامی مقاطع تحصیلی نظام آموزش وپرورش ایران تشکیل می دهد. در مجموع 4104 زبان آموز در 57 مطالعة منتخب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند، و طی آن، به منظور بررسی شاخص های آماری پژوهش های منتخب از نرم افزار جامع فراتحلیل ویرایش 2 استفاده شد. مقادیر اندازه های اثر ترکیبی برای مدل های ثابت و تصادفی به ترتیب برابر با 0/7 و 0/82 بود. اما بعد از تحلیل حساسیت و حذف 45 اندازه اثر غیرمعنادار از بین 96 اندازه اثر محاسبه شده، میانگین اندازه اثر ترکیبی مدل های ثابت و تصادفی به ترتیب 62/0 و 69/0 محاسبه گردید. سپس بر اساس دو شاخص ناهمگنی مجذور Q کوکران و مجذور I مشخص شد که متغیرهای تعدیل کننده در روابط بین دو متغیر مورد مطالعه نقش معناداری دارند و بنابراین مدل تصادفی به عنوان مدل فراتحلیل انتخاب شد و اندازه اثر ترکیبی 0/69 در نظر گرفته شد؛ به این معنی که آموزش به کمک رایانه تأثیر متوسطی بر رشد دایرة واژگان زبان آموزان داشته است. همچنین چهار عامل مهم تعدیل کننده یادگیری واژگان به کمک رایانه شناسایی شد که عبارت اند از: طول دورة آموزش، سطح شرکت کنندگان، یادگیری مشارکتی و شیوة آموزش مربیان. درمجموع، زبان آموزانی که به مدت یک ماه تحت آموزش بودند (0/97=d) نسبت به زبان آموزانی که بیش از یک ماه آموزش دیده بودند (0/46=d) نتایج بهتری کسب کردند. همچنین زبان آموزان مقطع دبیرستان پیشرفت بیشتری (0/81=d) نسبت به زبان آموزان مقاطع ابتدایی و راهنمایی (0/38=d) داشتند. در مطالعات صورت گرفته، گروه هایی که به طور مشارکتی به یادگیری واژگان پرداخته بودند (0/89=d) نسبت به گروه هایی که به طور انفرادی به یادگیری واژگان پرداخته بودند (0/57=d) عملکرد بهتری داشتند. در نهایت، نتایج حاکی از برتری روش زبان آموز- محور (0/78=d) بر روش مربی- محور (0/57=d) در یادگیری واژگان بود. با تفکیک نتایج حاصل بر اساس آموزش هم زمان (0/62=d) و غیرهم زمان (0/71=d) واژگان، تفاوت معناداری مشاهده نشد.