نقد و بررسی رومن اینگاردن از پدیدارشناسی هوسرل

Abstract

<strong>اینگاردن پدیدارشناس ­واقع­گرایی است که معتقد است هوسرل در کتاب <em>پژوهش­های منطقی</em> نوعی واقع­گرایی را پذیرفته که مبنای آن تمایز صریح واقعیت و آگاهی است. اعتقاد به این تمایز و دیدگاه واقع­گرایی با آغاز تفکر استعلایی هوسرل رها شده و جای خود را به­محوریت آگاهی و در نتیجه ایدئالیسم استعلایی می­دهد. اینگاردن با این چرخش ناگهانی مخالفت ورزیده و معتقد است که تفکر استعلایی به دلیل هدف و روش موردِ نظر خود خالی از نقص نیست. کلیت ایدئالیسم استعلایی که از نظر اینگاردن نتیجة چرخش یاد شده است کلیتی منطقی و سازگار نیست. طرح مفهوم پدیدارشناسی استعلایی، روش و هدف نهایی آن سبب سردرگمی و در نتیجه برخی ناسازگاری­ها در فلسفة استعلایی هوسرل شده است. هوسرل با توسل به­ اپوخه، فعلیت و وجود اشیا را نادیده گرفت و با اعمال روش تقلیل پدیدارشناختی به­مطلق بودن حوزة آگاهی و اگوی استعلایی رسید و در نهایت با طرح نظریة تقویم، معنا یا همان نوئما را جایگزین اعیان واقعی کرد. همین اقدامات سبب بی اعتبار شدن وجود واقعی شد و هدف اولیة هوسرلی را که همان شناخت داده</strong><strong>­</strong><strong>های عینی بود، مورد تردید قرار داد. فلسفة متقنی که با چنین روشی به دست می­آید، به ادراک درونی و حلولی محدود می</strong><strong>­</strong><strong>شود و راهی از پیش نمی</strong><strong>­</strong><strong>برد. اینگاردن ضمن اشاره به مشکل دوری که هوسرل در طرح روش تقلیل در فلسفة استعلایی</strong><strong>­</strong><strong>اش با آن مواجه می</strong><strong>­</strong><strong>شود، مدعی است که نتایج هوسرل در تفکر استعلایی محصولِ صرف معرفت شناسی او نیست و در بسیاری از موارد علاوه بر این</strong><strong>­</strong><strong>که این نتایج شبیه به گزاره</strong><strong>­</strong><strong>های متافیزیکی جلوه می</strong><strong>­</strong><strong>نمایند، خود متخذ از نوعی مبانی مضمر و پنهان متافیزیکی و وجود شناختی</strong><strong>­</strong><strong>اند. (اعتقاد به وجود مستقل از شناخت).</strong>