بررسی تاثیر بندهای غیر متعارف توافقنامه های تجاری منطقه ای بر تجارت بین الملل

Abstract

حوزه‌ی توافقنامه‌های تجاری منطقه‌ای RTA اخیر با وارد کردن چندین بند از‌جمله سیاست رقابت یا دارایی‌های فکری و فراتر رفتن از مرز تعهدات WTO، گسترده‌تر از پیش شده است. این RTA‌های گسترش‌یافته نه فقط نرخ‌های تعرفه را کاهش می‌دهند بلکه باعث ایجاد همکاری و ارتباط در حوزه‌های متعدد اقتصادی در میان کشورهای عضو می‌گردد. اگر وجود هر بند دارای تاثیرات قابل توجه و متفاوتی از لحاظ تجارت‌آفرینی داشته باشد، حتی اگر از لحاظ میزان کاهش تعرفه‌ها دارای ارزش برابر باشند، این تفاوت‌ها در حوزه‌ی RTA‌‌ها می‌تواند منجر به تاثیرات ناهمگنی روی معاملات میان RTA‌ها شود لذا این تحقیق سعی دارد میزان تاثیر افزایشی هر بند از RTA بر ارزش معامله را در کشورهای عضو RTA مورد بررسی قرار دهد. برای انجام آن 96 RTA منعقد شده میان 67 کشور عضو منطقه‌ی ESCPI، در یک دوره زمانی 40 ساله مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از تکنیک PPML به همراه اندیکاتورهایی که به خوبی برای هر RTA منعقد شده، تفکیک شده‌اند، یک معادله جاذبه تخمین زده شد . نتایج ناشی از تحلیل‌ها نشاد داد که : الف) بند سیاست رقابتی به‌طور مداوم دارای تاثیرات مثبتی بر معاملات می‌باشد و بیش‌ترین تاثیر را بر گسترش معاملات دارد و سپس بند تدارکات دولتی در رتبه‌ی دوم تاثیرگذاری قرار می‌گیرد ب) همچنین تجزیه و تحلیل افزایش معاملات در حاشیه‌های درونی و بیرونی نشان از نقش‌های قابل توجه بندهای مربوط به سیاست رقابتی و تدارکات دولتی دارد ج) تمام نتایج نسبت به مشخصات و نمونه‌های مختلف، قدرتمند و معتبر هستند و نشان می‌دهند حضور بندهای سیاست‌ رقابتی و تدارکات دولتی به‌منظور افزایش تاثیرات تجارت‌آفرینی RTA‌ها در جهت گسترش حمایت سیاسی برای انعقاد RTA‌ها بسیار حائز اهمیت است .