پیوند ویرایش با سه‌ عنصر ترجمه در نظریّة نایدا (موردپژوهی در ترجمة قرآن کریم)

Abstract

یوجین نایدا (Eugene Nida) از پیشگامان عرصة ترجمه و زبانشناسی است که در نظریة ترجمة خود در کتاب به سوی علم ترجمه، عناصری را در فرایند ترجمه ذکر کرده‌است که عبارتند از: «اضافه، حذف و تغییر». این مقوله‌ها را می‌توان با فرایند ویرایش در سه سطح ساختاری، محتوایی و فنّی سنجید. در این مقاله، نخست شباهت عناصر مذکور در نظریة ترجمة نایدا با انواع ویرایش ذکر می‌شود و آنگاه این عناصر مشابه در ترجمه‌های قرآن کریم به عنوان یک متن بررسی، و بر این نکته تأکید می‌شود که ترجمه‌های قرآن نیز انواع ویرایش را برمی‌تابند؛ بنابراین، مقالة حاضر دو هدف را دنبال می‌کند: اوّل اینکه عناصر ویرایش و عناصر ترجمه در نظریة نایدا با یکدیگر شباهت و اشتراک دارند. دوم آنکه عناصر مذکور در ترجمه‌های قرآن قابل اجراست. برای انجام این پژوهش، به روش تحلیل علمی، عنـاصر نظـریّة نایدا و پیوند آن با انواع ویـرایش در سـه حـوزة 1. اضافة ترجمه‌ای و ویرایشی، 2. حذف ترجمه‌ای و ویرایشی و 3. تغییر ترجمه‌ای و ویرایشی و در پایان، در ترجمه‌های قرآن بررسی شده‌است و با ذکر شواهد، برخی از نقص‌های ویرایشی در ترجمه‌های قرآن کریم نشان داده‌ شده‌است که خود، ضرورت همکاری مترجم و ویراستار را تأیید می‌کند، به گونه‌ای که مترجمان باید برای تبیین بهتر آیات، یا خود دست به ویرایش بزنند و یا با ویراستار در ارتباط باشند و با ویرایش ترجمه‌های خود بر کیفیّت آن‌ها بیفزایند.<br />