دیپلماسی عمومی و الگوی اسلامی آن /نوشتة : مسعود اخوان کاظمی، پروانه عزیزی

Abstract

از مهم‌ترین تحولاتی که در دهه‌های اخیر در حوزة روابط بین‌الملل رخ داده است، ظهور بازیگران جدید در این عرصه مانند سازمان‌های بین‌المللی، سازمان‌های غیردولتی (NGO)، شرکت‌های چند ملیتی، جنبش‌های جهانی، گسترش رسانه‌ها و حتی افزایش نقش افراد در عرصة روابط بین‌الملل است. این رخداد منجر به شکل‌گیری و گسترش شکل جدیدی از دیپلماسی در عرصة ارتباطات جهانی، تحت عنوان «دیپلماسی عمومی»، شده است. این نوع دیپلماسی که مکمل دیپلماسی متعارف سنتی محسوب می‌شود، پس از رویداد 11 سپتامبر به صورت گسترده‌تری مورد توجه سیاست‌گزاران خارجی دنیای غرب، و به‌ویژه آمریکا، قرار گرفته است.<br /> پیشینة تاریخی دیپلماسی عمومی در آمریکا و غرب به بیش از یک سده باز نمی‌گردد، اما این شیوة دیپلماسی امروزه در دنیای غرب مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در مقابل، کشورهای جهان سوم و دولت‌های اسلامی از این شیوة دیپلماسی کمتر بهره می‌برند؛ در حالی که دیپلماسی عمومی در اسلام دارای پیشینه‌ای طولانی است و تاریخجة کاربرد آن به دوران رسالت پیامبر (ص) بازمی‌گردد. در واقع، پیامبر اسلام (ص) در کنار استفاده از دیپلماسی در چارچوب سنتی و مرسوم آن، از دیپلماسی عمومی برای برقراری ارتباط با ملت‌ها و انجام رسالت جهانی خود استفاده کرده است.<br /> <strong> </strong>