روش‌شناسی و نقد ترجمۀ مجاز در قرآن کریم

Abstract

مجاز یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین ساختارها و صنایع بیانی در بلاغت به شمار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود و نقش به سزایی در زیباشناختی و معناآفرینی بافتار قرآنی دارد. لذا ترجمۀ آن نیز از اهمیت خاصی برخوردار است که در این نوشتار به روش شناسی ترجمۀ انواع مجاز و نقد عملکرد مترجمان قرآن پرداخته شده است. صاحب نظران در ترجمة انواع «مجاز» - و در مجموع انواع متون- دو روش «معنایی» (ترجمه به مجاز) و «ارتباطی» (ترجمه به حقیقت) را ارائه نموده‌اند. اما نگارندگان مقالة حاضر روش «معنایی - ارتباطی» را به عنوان روشی تلفیقی جهت ترجمۀ مجازهای قرآن پیشنهاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد این روش که جمع میان دو روش معنایی و روش ارتباطی است، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مناسب‌‌‌‌‌ترین و کارآمدترین روش برای ترجمة مجاز باشد. حال آن­که بررسی ترجمه‌های مختلف قرآن نشان از به کارگیری روش‌های مختلف از سوی مترجمان محترم دارد که خود موجب بروز نوسانات زیادی در ترجمة ایشان شده، در نتیجه ترجمه‌ها را از علمی بودن به سوی ذوقی بودن سوق داده است.