علم معانی از جمله علومی است که کاربرد هنرمندانه آن در متون نظم جایگاه والایی دارد، هر شاعر یا نویسنده­ای بر حسب فراخور مورد نیاز خویش از آن برای زیبا سازی و جذب مخاطبان بهره برده است. شفیعی از جمله شاعرانی است که علم ...

هر شاعری، مجموعه ویژگی‌های مسلّط بیانی و زبانی خاص خود را دارد و عناصر مسلّط و غالب، در شعر هر شاعری، مستمراً تکرار می‌شود که این ویژگی‌ها بوطیقای شعر شاعر را شکل می‌دهد. خاقانی شروانی نیز از شاعران صاحب‌سبک بوده، ...

یکی از محک‌ها و ابزارهای بررسی عناصر تصویرآفرین، دانش سبک‌شناسی است که در آن، بررسی و سنجش ابزارهای ادبی و عنصرهای بلاغی موجود در زبان شاعران، یکی از شیوه‌های دقیق و متریک برای شناخت و ترسیم تصویرهای شعری است. ...

ندا علاوه بر نقش نحوی در دستور زبان، مبحثی مهم در علم معانی است. علم معانی با سنجش کلام، میزان اثرگذاری آن را بر مخاطبان تعیین می‌کند. بنابراین، در این علم، به اغراض کاربرد ندا و جایگاه آن در بلاغت متن پرداخته می‌شود. ...

بررسی ساختارهای روایی پایه که در میان فرمالیست‌ها و ساختارگرایان، در قرن بیستم به طور منسجم دنبال شد، در پژوهش‌های ادبی، از اهمیتی ویژه برخوردار است. در میان فرمالیست‌ها، می‌توان نظریۀ ولادیمیر پراپ را که در کتابی با ...

نقدهای کلاسیک، ویژگی سبکی سهل ممتنع را در حکایت‌های سعدی از رهگذر تحلیل‌های بلاغی توجیه می‌کردند؛ امّا با رویکردهای نوین نقد ادبی نیز می‌توان تبیین‌های دیگری از آن ارائه داد. در مقاله حاضر، با استفاده از روش ریخت‌شناسی ...

هدف از این مقاله، بررسی واژگان و ساخت نحوی در اشعار سیاوش کسرایی است. مسلماً نزد هر پژوهشگر ادبی، یکی از مهم‌ترین وجوه تحلیل شعر، بررسی توانایی شاعر در بهره‌ گیری از امکانات زبانی است و بدون ‌تردید، یکی از بارزترین ...

آیرونی یکی از شیوه‌های بیان است که بر ایجاد غافلگیری و طنز از طریق دوگانگی و تقابل میان دو معنا یا موقعیت تکیه دارد. تمثیل‌های مثنوی مولوی (604-672 ه.ق) غالباً برگرفته از فرهنگ عامه و حکایات رایج شفاهی یا مکتوب است. ...

آیرونی از اصطلاحات مهم و پرکاربرد در سه حوزۀ نقد ادبی، فلسفه و بلاغت است که برای آن معادلهایی نظیر طعنه، استهزا، کنایه، طنز، تهکم، تجاهل العارف، ریشخند، وارونه گویی و ... قرارداده­اند؛ امّا هیچ یک از این معادلها تعریف درست ...

زبان‌شناسی شناختی به‌عنوان رویکردی معنابنیاد، مجموعه‌ای از نظریات را شامل می‌شود که استعارة مفهومی و طرح‌وارة تصوّری، از مهم‌ترین آن‌هاست. طرح‌واره‌های تصوّری، ساخت‌های مفهومیِ بنیادین و انتزاعی در ذهن هستند که براساس ...

شرایط زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ادبی نیمایوشیج و بدر شاکر سیاب در موارد فراوانی، شباهت و نزدیکی دارد؛ از آن جمله می‌توان به زندگی در محیطی روستایی با طبیعتی بکر، تعهّدات اجتماعی، تأثیرپذیری از مکتب‌های ...

علوم معانی و بلاغت در شکل‌دهی زبان عرفانی بسیار مؤثر بوده است؛ به‌گونه‌ای که عرفا توانسته‌اند با استفاده از این قواعد و اصول، تجارب و تعالیم عرفانی بیان‌ناپذیر خود را به مخاطبان انتقال دهند. بدون تردید، شرط تأثیر علوم ...