شناسایی مولفه‌های صلاحیت‌های آموزشی و حرفه ای اعضای هیات علمی در نظام آموزش عالی کشور با رویکرد فراترکیب

Abstract

هدف: منابع انسانی هر سازمان مهم­ترین و باارزش­ترین عامل حیات آن است که بر تمامی ابعاد سازمان اثر دارد. اصلی­ترین منابع انسانی دانشگاه­های کشور، اعضای هیات علمی هستند و میزان صلاحیت آنان بر کیفیت فرایند آموزش اثرگذار است لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه­های توسعه صلاحیت های آموزشی و حرفه ای اعضای هیات علمی در نظام آموزش عالی کشور بود. روش‌شناسی: رویکرد این پژوهش کیفی و با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله­ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. میدان پژوهش شامل، کلیه تحقیقات فارسی چاپ شده در حوزه صلاحیت های آموزشی و حرفه ای اعضای هیات علمی در بین سال­های 1390 تا 1403 می­باشد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند بررسی شد که در نهایت 27 پژوهش که از معیارهای ورود به مطالعه برخوردار بودند با استفاده از روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند. پایایی کدگذاری­ها با استفاده از ضریب توافق کاپا در نرم افزار spss و با مقدار 78/0 تایید شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج تحلیل داده­ها برای جمع آوری داده­ها 122 کد باز شناسایی شد که در 7 مضمون اصلی و 21 مضمون فرعی دسته­بندی شدند که عبارتند از: مهارت­های آموزشی؛ مهارت­های پژوهشی؛ مهارت های ارتباطی و فناوری؛ ویژگی های فردی؛ مهارت های رهبری و مدیریتی؛ اخلاق حرفه ای و صلاحیت های آموزشی نتیجه‌گیری و پیشنهادها: با عنایت به یافته­های پژوهش حاضر، با تشکیل شورای توسعه صلاحیت حرفه­ای در معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه، برگزاری کارگاه­ها، همایش­ها و نشست­های تخصصی پیرامون توسعه صلاحیت آموزشی و حرفه­ای در دانشگاه و تولید محتوای متعدد آموزشی در زمینه صلاحیت آموزشی و حرفه­ای در سامانه­های دانشگاه جهت استفاده اعضای هیات علمی، می­توان زمینه اجرایی هرچه بهتر این مولفه­ها را فراهم آورد. نوآوری واصالت: این پژوهش یکی از اولین پژوهش‌هایی است که به‌صورت جامع و گسترده به شناسایی مولفه­های توسعه صلاحیت های آموزشی و حرفه ای اعضای هیات علمی در نظام آموزش عالی کشور از طریق سنتز مطالعات انجام‌شده، پرداخته است و بینش جدید، جامع، دقیق و ارزشمندی ارائه نموده که می‌تواند در رشد صلاحیت های آموزشی و حرفه ای اعضای هیات علمی در نظام آموزش عالی کشور مؤثر باشد.