استلزامات معلمی در عصر دیجیتال: واکاوی شایستگی‌های ضروری تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با برنامه آموزشی در بستر آموزش مجازی

Abstract

هدف: این پژوهش با هدف واکاوی شایستگی‌های ضروری تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با برنامه آموزشی در بستر آموزش مجازی انجام شد. روش‌شناسی: این مطالعه با رویکرد کیفی و مشارکت 15 نفر از خبرگان حوزه فناوری‌های آموزشی از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و به روش نمونه‌گیری گلوله برفی انجام شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با کدگذاری دستی به شیوه تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی و مدل آتراید-استرلینگ انجام پذیرفت. تأیید روایی با به‌کارگیری راهبردهایی همچون اجرای فرایند نظام‌مند ثبت داده‌ها، افزایش تعداد و تنوع در مصاحبه‌شوندگان، بازنگری مکرر داده‌ها، کنترل توسط اعضا و محققان بیرونی انجام شد؛ و سنجش پایایی از طریق پایایی بازآزمون و پایایی بین دو کدگذار به‌صورت دستی انجام گرفت و بعد از اتمام کدگذاری، نتایج این دو کدگذاری با یکدیگر مقایسه و از روش هولستی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل مضمون نشانگر آن بود که در مجموع از 15 مصاحبه انجام‌یافته، 79 کد باز یا مضمون پایه استخراج شد که بعد از حذف موارد تکراری به 37 مضمون تقلیل یافت که این 37 مضمون در قالب 11 مضمون سازمان‌دهنده اصلی شایستگی فردی معلم، شایستگی اجتماعی معلم، اخلاق حرفه‌ای معلم، تسلط بر محتوا، آشنایی با فناوری و مهارت‌های فنی، دانش و اصول استفاده از فناوری، انتقال اطلاعات در آموزش مجازی، استفاده از فناوری در آموزش، مدیریت کلاس در فضای دیجیتال، توجه به ویژگی‌های روان‌شناختی دانش‌آموزان در ارزشیابی و تلفیق فناوری با برنامه آموزشی در ارزشیابی و 4 مضمون فراگیر شایستگی‌های شخصی و حرفه‌ای معلم، شایستگی‌های علمی و فنی معلم، توانمندی در آموزش و تدریس و ارزشیابی و ارزیابی آموزشی می‌باشند. نتیجه‌گیری و پیشنهادها: در این راستا، می‌توان چنین نتیجه گرفت که برای تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با برنامه آموزشی در بستر آموزش مجازی، شایستگی‌های وجود دارد که معلمان با دارا بودن این شایستگی‌ها، می‌توانند به بهترین نحو در تلفیقی این فناوری‌های با برنامه‌های درسی و آموزشی موفق باشند. نوآوری و اصالت: واکاوی شایستگی‌های ضروری تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با برنامه آموزشی در بستر آموزش مجازی به‌صورت جامع مدنظر قرار گرفته است.