نقش واسطه‌ای فرزندپروری مثبت در رابطه میان تاب‌آوری والدین و کیفیت زندگی کودکان با اختلالات یادگیری

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای فرزندپروری مثبت در رابطه میان تاب‌آوری والدین و کیفیت زندگی کودکان با اختلالات یادگیری بود. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی و برحسب شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی-همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر تهران در سال تحصیلی 97-96 بود که به دلیل مشکلات تحصیلی و یادگیری به هشت مرکز مشاوره در تهران مراجعه کردند و در ارزیابی دارای اختلال یادگیری تشخیص داده شدند؛ که از بین آن‌ها تعداد 150 دانش‌آموز (70 دختر و 80 پسر) به روش نمونه‌‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای اندازه­گیری شامل پرسش‌نامه‌های تاب‌آوری والدین سوزوکی و همکاران (2015)، کیفیت زندگی کودکان پتری، میس و ولاسکمپ (2009) و فرزندپروری مثبت لگار و همکاران (2006) بود. نتایج نشان می­دهد مدل پژوهش با داده­های جمع‌آوری‌شده برازش مطلوبی دارد. همچنین تاب‌آوری والدین بر فرزندپروری مثبت و کیفیت زندگی کودکان اثر مستقیم دارد. اثر غیرمستقیم تاب‌آوری والدین بر کیفیت زندگی کودکان باواسطه ‌گری فرزندپروری مثبت نیز معنی‌دار بود. در کل متغیرهای پژوهش 56 درصد کیفیت زندگی کودکان را پیش‌بینی می‌کند. بدین ترتیب باید گفت که تاب‌آوری والدین می‌تواند هم به‌طور مستقیم و هم به‌طور غیرمستقیم و از طریق فرزندپروری مثبت بر کیفیت زندگی کودکان مؤثر باشد. نتایج این پژوهش پیام‌آور آن است که ادراک مثبت از فرزندپروری، والدین را قادر می‌سازد تا مشکلات مربوط به فرزندانشان را به‌طور مثبت باز طراحی و تنظیم مجدد کنند. درواقع ادراک مثبت می‌تواند والدین را در ارائه فرزندپروری مثبت، مانند تشویق فرزندان، پذیرش محدودیت‌ها و پرورش توانایی فرزندان خود حمایت کند. دست‌اندرکاران تعلیم‌وتربیت جهت بالا بردن سطح کیفیت زندگی کودکان با اختلالات یادگیری، می‌توانند به آموزش و ارتقای تاب‌آوری و فرزندپروری مثبت والدین آن‌ها بپردازند.