مطالعة دریافت زنان خانه‌دار از مصرف رسانه‌های اجتماعی: توانمند‌سازی یا پندار توانمندسازی؟

Abstract

رسانه یکی از عوامل مهم مؤثر بر سبک زندگی افراد است و گوشی هوشمند با قابلیت اتصال به اینترنت و دسترسی به رسانه‌های اجتماعی، عنصری جدا‌‌نشدنی از زندگی روزمرة اغلب افراد محسوب می‌شود. در این پژوهش، با بهره‌گیری از نظریة دریافت و با تمرکز بر رسانه‌های اجتماعی، مصرف و دریافت رسانه‌ای زنان خانه‌دار مطالعه شده است. به‌منظور دستیابی به اطلاعات از مصاحبة اپیزودیک استفاده و با 36 زن خانه‌دار 25 تا 65 سالة برخوردار از سطح اقتصادی و تحصیلی متناسب که از شهرهای مختلف ایران انتخاب شده بودند، مصاحبه شد.تحلیل داده‌های تحقیق نشان داد که به‌رغم نگاه‌های خوش‌بینانه به ظرفیت رسانه‌های اجتماعی در رهایی‌بخشی و ایجاد بستر جایگزین برای فعالیت‌ گروه‌های مختلف مغفول یا حاشیه‌ای در جامعه، زنان خانه‌دار از شبکه‌های اجتماعی در امتداد زندگی واقعی‌شان بهره می‌گیرند. همچنین رسانه‌های اجتماعی برخلاف حضور پررنگ در زندگی روزمرة زنان خانه‌دار از لحاظ میزان زمانی که زنان مذکور صرف آن می‌کنند، هنوز به دلایل گوناگون ساختاری، نقشی جدی در زمینة هویت‌یابی زنان خانه‌دار و فراهم‌شدن بستر کنش‌مندی آن‌ها ایفا نکرده و در برخی زمینه‌ها از جمله در زمینة حضور زنان در جامعه و تقویت سرمایة اجتماعی زنان خانه‌دار منجر به تحول بنیادینی نشده است.