ویژگی‌های روانسنجی مقیاس نشانه‌شناسی مشکلات رفتاری- هیجانی در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی

Abstract

پژوهش حاضر به منظور بررسی روایی و پایایی مقیاس نشانه­شناسی مشکلات رفتاری- هیجانی (اضطراب، افسردگی، مشکلات سلوکی، اختلالات جسمانی) پرسشنامه شخصیت کودک سیاتل در جامعه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی انجام شد. در این پژوهش تعداد 240 نفر از دانش­آموزان پایه­های سوم تا پنجم مقطع ابتدایی (شامل 100 دانش­آموز دختر و 140 دانش­آموز پسر) به شیوه نمونه­گیری چند مرحله­ای انتخاب گردید و افراد نمونه انتخاب شده به عبارات پرسشنامه پاسخ دادند. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی محاسبه گردید. برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی سازه استفاده گردید. برای بررسی تفاوت دختران و پسران در مقیاس­های پرسشنامه از آزمون t مستقل استفاده شد و برای بررسی تفاوت مقیاس­ها در پایه­های سوم تا پنجم ابتدایی از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 75/0 بدست آمد . این ضریب برای مقیاس اضطراب 74/0، برای مقیاس افسردگی 73/0، مشکلات سلوکی 64/0 و برای مقیاس جسمانی کردن 61/0 بدست آمد. برای ارزیابی کفایت برازش مدل از شاخص­های نسبت خی دو بر درجه آزادی، ریشه میانگین خطای برآورد، نیکویی برازش، برازندگی تعدیل­یافته، برازندگی نرم شده و برازندگی نرم نشده استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان می­دهد که مقادیر بدست آمده برای این شاخص­ها نشان می­دهد که در مجموع مدل تحلیل عاملی تاییدی در جهت تبیین و برازش از وضعیت مناسبی برخوردار است. در بررسی تفاوت دختران و پسران نتایج آزمون t مستقل نشان داد مشکلات سلوکی، افسردگی در دو گروه دختران و پسران با هم تفاوت معنی­دار دارد. اما در مقیاس اضطراب و جسمانی کردن معنی­دار نمی­باشد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که بین دانش­آموزان پایه­های سوم تا پنجم مقطع ابتدایی در مقیاس‌های جسمانی کردن و افسردگی تفاوت معناداری وجود ندارد و در مقیاس­های اضطراب و مشکلات سلوکی این تفاوت معنادار می­باشد<strong>. </strong>به­طور کلی، یافته­های پژوهش بیانگر این است که مقیاس نشانه­شناسی پرسشنامه شخصیت کودک سیاتل از پایایی و روایی قابل قبولی در جامعه مورد بررسی برخوردار است و می­توان از آن به عنوان ابزاری برای سنجش شخصیت کودکان و مشکلات رفتاری در مقطع ابتدایی استفاده نمود .