تکامل و بازآفرینی اوصاف و افعال ابراهیم خلیل (ع) در شخصیت حضرت خاتم‌الانبیاء (ص)‏

Abstract

با سیر در تاریخ نبوت و رسالت، اموری را می‌یابیم که با حضرت ابراهیم علیه‌السلام شروع شده‌اند، اما بروز و استمرار مشهودی از اغلب آنها در رسالت‌های قبل و بعد از وی به دلایلی همچون کتمان و تحریف و گاه شرایط زمانی و مکانی برخی انبیاء الهی دیده نمی‌شود، در عین حال، بخش اعظمی از این امور دیده می‌شوند که با ظهور پیامبر خاتم (ص) تکمیل، بلکه می‌توان گفت اغلب بازآفرینی می‌‌شوند. از جمله این امور می‌توان عناوینی همچون: ابوّتِ امّت و بر جای نهادن ذرّیه‌ای با اهداف بزرگ رسالت و امامت، گزاردن حجّ و تقدیم قربانی، دعوت جهانی به فطرت و حنیفیت، خصلت‌‌های رأفت و رحمت در مقیاس‌های رسالی و جهانی، آوردن کتاب، مکانت اسوه حسنه و رؤیاهای رسالیِ صادقه را نام برد. این مقاله با تمرکز بر سخن قرآن کریم، بیان و بازخوانی‌‌ای از سیر ختم نبوت را ارائه و نشان می‌دهد که کار رسول خاتم (ص) در عین «مصدق» بودن نسبت به کوشش پیشینیان یک بازآفرینی زنده به مدد شخصیت جامع و جهانی اوست. این پژوهش بر آن است تا این نمونه‌ها را با استناد به آیات قرآن کریم، بازخوانی و ارائه دهد و برای نیل به این هدف از منابع کتابخانه‌ای بهره برده و روش تحلیلی تفسیری را برگزیده است.