تعیین میزان مصرف بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر (Cyprinus Carpio) براساس برآورد شاخص خطر فلزات سنگین غیرضروری

Abstract

فلزات سنگین دارای زمان ماندگاری طولانی در محیط و توان انتقال در زنجیره غذایی می باشند. لذا افزایش میزان آنها در محیط که عمدتاً ناشی از تخلیه فاضلاب ها به اکوسیستم های آبی است مهم می­باشد. با توجه به اهمیت آبزیان خوراکی و بخصوص ماهیان در سبد غذایی مردم شمال کشور، این تحقیق در نظر دارد که بر اساس میزان تجمع فلزات سرب، کادمیم و جیوه کل در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر(<em>Cyprinus Carpio</em>) میزان مصرف این ماهی را بدون ایجاد خطر فلزات فوق برای سلامتی تعیین نماید. تعداد 45 قطعه ماهی از چند صیدگاه در منطقه شرقی حوزه جنوبی دریای خزر در سال 1391 جمع آوری شدند. میزان فلزات سنگین سرب ،کادمیم و جیوه پس از آماده سازی بافت عضلانی، با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ترتیب تجمع فلزات در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر به صورت Hg >Pb>Cd بوده است. بطوری­که میانگین غلظت به همراه خطای استاندارد سرب (01/0± 089/0)،کادمیم (002/0± 013/0)، جیوه کل (09/0 ±411/0) میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست ­آمد. تجمع سرب، کادمیم و جیوه کل در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر از حد مجاز استاندارد EC، WHO، FDA و FAOپایین تر بوده­است. برآورد سیبل خطر (THQ) بیانگر پایین بودن تمام فلزات از حد مجاز استاندارد در بافت عضلانی ماهی کپور بود و شاخص خطر (Hazard Index=HI) زیر سطح خطر ثبت گردید. به­این­ترتیب مصرف این ماهی برای افراد بالغ براساس مصرف سرانه ایران به مقدار123 گرم در هفته، به خطر قابل ملاحظه در سلامت منجر نمی­شود.