پیوند کنش و شخصیت اخلاقی در فن شعر ارسطو

Abstract

از دیدگاه ارسطو شخصیتتراژدی باید از نظر اخلاقی خوب، یعنی فضیلتمند باشد و برای اینکه بتواند در مسیر سعادت قرار گیرد، باید طی کنش انتخاب‌گرانه و آگاهانه، قاعدۀ حد وسط اخلاقی را رعایت کند. بر همین مبنا، در این پژوهش این پرسش مطرح می شود که چگونه می‌توان پیوندِ میانِ کنش و شخصیت اخلاقی را توضیح داد؟ برای تأمل و تبیین پاسخ این پرسش، فن شعر در کنار اخلاق نیکوماخوس مورد خوانش و تفسیر قرار می‌گیرد. هدف این است که با تکیه بر نسبت میان کنش و شخصیت اخلاقی در فن شعر وجوه متعدد کنش و تنیدگی آن با شخصیت و اخلاق _در وجه ایجابی و چه سلبی_ نمایان شود. اهمیت و ضرورت این پژوهش در آن است که به روشن کردن بخش‌های مهمی از فن شعر، با تکیه بر یافتن جایگاه آن در نظام فلسفۀ اخلاقی ارسطو یاری خواهد رساند. نتیجه‌ای که از این پژوهش بدست می آید این است که فن شعر را باید در چارچوب فلسفۀ ارسطو _ به‌ویژه فلسفۀ اخلاق_ مورد خوانش قرار داد و نیز کنش، در اندیشۀ حاکم بر فن شعر، در حالی که با شخصیت اخلاقی پیوند دارد اما بر آن تقدم نیز دارد.