واژه‌بست‌های ضمیری در زبان بهدینان شهر یزد

Abstract

زبان زرتشتیان یزد که امروزه به گفته سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد «در معرض خطر قطعی» قرار دارد، یکی از زبان‌های ایرانی است که واژه‌بست‌های ضمیری در نظام مطابقه آن نقش به‌سزایی به عهده دارند. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از دستاوردهای رده‌شناسی زبان به بررسی ویژگی‌های واژه‌بست‌های ضمیری و نقش‌های نحوی آن در زبان بهدینان یزد می‌پردازد و برای این منظور از منابع مکتوب موجود به این زبان و همچنین نمونه‌های ثبت شده از گویشوران بهره جسته است. مؤلفه‌هایی مانند زمان و گذرایی فعل، اصلی یا وجهی بودن فعل، محذوف یا حاضر بودن گروه اسمی در نقش مفعول/ مفعول صریح عوامل عمده‌ای هستند که صورت‌بندی نظام مطابقه در زبان زرتشتیان یزد را تعیین می‌کنند. یافته‌های پژوهش حاضر مؤید وجود چهار گونه متمایزِ نظام مطابقه بر اساس دسته‌بندی ارائه شده در کامری (1978) و دبیرمقدم (1393) در زبان بهدینان یزد است.