پژوهش های زبان شناسی تطبیقی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
نظام استعاری ساختار رویداد و تأثیر آن بر تحلیل مفهوم‌سازی‌های قرآنی حاوی حوزة مبدأ مالکیت
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)مالکیت رابطه افراد با اشیا است که استیلا و تسلط انسان‌ها بر اشیا را نشان می‌دهد. خداوند در زبان قرآن از این رابطۀ عینی و ملموس برای توصیف مفاهیم انتزاعی بهره جسته است. در جستار حاضر تلاش شده است به شیوۀ توصیفی تحلیلی و با ...
-
تحلیل کلام انتقادی ایدئولوژی و قدرت
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)اصل بنیادی در زبان‌شناسی انتقادی، که به‌عنوان مغز تحلیل گفتمان انتقادی در نظر گرفته می‌شود، نظریه‌ای است که زبان را به‌عنوان یک عمل اجتماعی معرفی می‌کند؛ قوانین و هنجارهایی که بر رفتار زبانی حاکم هستند نه تنها کارکرد، بلکه ...
-
یک الگوی تکیۀ نامعمول در سنت عروض فارسی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)پژوهشگران تکیۀ واژگانی فارسی رسمی را ثابت و پایانی می دانند، اما در یک مورد، از این قاعده به صورت چشمگیری عدول می شودکه عبارت است از الگوی تکیۀ ارکان عروضی حین قرائت عروض دانان از زنجیره های وزنی؛ در این شیوۀ قرائت، ...
-
تحلیل فراگفتمان متنی: شیوه‌های برقراری تعامل بین نویسنده و خواننده بر حسب نظریه کن هایلند (2005) با محور موضوعی کوید 19
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)توانایی ارائه یک ایده، اثبات و جلب پذیرش آن از مهارت‌های ضروری برای تسلط بر مواضع ارتباطی است. فراگفتمان از ابزارها و راهبردهای زبانی مؤثر در این امر می‌باشد. این نظریه به تحلیل نحوه انتقال اطلاعات نویسنده و میزان درک و ...
-
استعاره‌های جهتی «بالا» و «پایین» در فارسی عامیانه: مفاهیم؛ خوشایندی و ناخوشایندی؛ تقابل مفهومی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)هدف از این پژوهش توصیفی-تحلیلی، بررسی مفاهیم و تبیین خوشایندی، ناخوشایندی و تقابل مفهومی در استعاره های جهتی «بالا» و «پایین» در فارسی عامیانه است. داده های این پژوهش از مداخل «بالا»، «بلند»، «سر»، «روی»، «آسمان»، «پا»، ...
-
بازنمایی گونه‌های وام‌گیری در ترجمه ابن‌عربشاه از مرزبان‌نامه
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)ترجمه با وجود این‌که فرآیندی یک سویه است اما نوعی جدال دائمی با زبانی دیگر و مقاومت دو نیروی زبانی برابر یکدیگر است که هرکدام ساختار و ویژگی های زبانشناختی خاص خود را دارد. در طی این فرآیند، مترجم همواره می کوشد متنی ...
-
تشدید در فارسی؛ کشش صامتی یا خوشۀ دوصامتی؟ (بررسی رده‌شناختی)
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)تشدید از حیث واجی به دو شکل متفاوت در زبان‌های جهان ظاهر می‌شود؛ یکی به شکل خوشۀ صامتی و دیگری به شکل کشش صامتی. خوشۀ صامتی (که دوتایی نیز نامیده می‌شود) مربوط به زبان‌هایی است که تشدید در آنها تمایز دهنده نیست و جفت‌های ...
-
پیش‌بینی‌پذیری ارجاعی مشارکان رویداد و گزینش صورت ارجاعی در گفتمان فارسی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)پیش‌ببینی‌پذیری ارجاعی به احتمال بیان مجدد مشارکان یک رویداد گفته می‌شود که نقش مهمی در درک گفتمان دارد. در این مقاله، به بررسی این مسئله پرداخته شده که در گفتمان فارسی، پس از خواندن یک جمله با مشارکان عامل، کنش‌رو و ...
-
دستورنویسی فارسی: از دستورهای سنتی تا دستورهای نظریه بنیاد
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)از تدوین دستور سخن (1289ق) به‌دست میرزا حبیب اصفهانی که عموماً نخستین دستورِ منظم و نوین زبان فارسی انگاشته می‌شود، بیش از 150 سال می‌گذرد. از آن هنگام تاکنون، دستورهای گوناگونی برای زبان فارسی تدوین شده است. دستورها غالباً ...
-
واژه‌بست‌های ضمیری در زبان بهدینان شهر یزد
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-08-22)زبان زرتشتیان یزد که امروزه به گفته سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد «در معرض خطر قطعی» قرار دارد، یکی از زبان‌های ایرانی است که واژه‌بست‌های ضمیری در نظام مطابقه آن نقش به‌سزایی به عهده دارند. پژوهش حاضر با ...
-
مقایسۀ تنوعات ساخت فعل در چند گویش مرزی خراسان جنوبی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)خراسان جنوبی به‌دلیل دوری از مرکز و واقع بودن در حاشیۀ کویر دارای گویش های فارسی اصیلی است که برخی از ویژگی های فارسی میانه و دری آغازین را در خود حفظ نموده است. در پژوهش حاضر تنوعات صرف فعل در زمان های مختلف در گویش ...
-
تأثیر عوامل زمینه‌ای گفتمان بر خلاقیت به‌کار رفته در استعاره‌های بدیع پیام‌های بازرگانی تلویزیون
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)استعاره‌های خلاقیتی به استعاره‌هایی گفته می‌شوند که به‌صورت بدیع و تازه برای کاربردی خاص تولید می‌شوند. این‌که چه عناصری در ساخت این‌گونه از استعاره‌ها فعالیت دارند سؤالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده شده است. ...
-
فهرست پیکره - بنیاد واژه‌های دانشگاهی زبان فارسی: استخراج و اعتبارسنجی به روش ارزیابی عملکرد خارج از نمونه
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)گسترش روز افزون تحصیلات دانشگاهی، ضرورت تدوین و استخراجِ فهرست‌های واژه‌های دانشگاهی را بیشتر نمایان کرد. مفهوم واژه های دانشگاهی، در زبان انگلیسی و توسط فهرست کلمات دانشگاهی (AWL) کاکسهد براساس معیارهای سه گانه بسامد، ...
-
ساخت‌های اتّصالی و غیراتّصالی در فارسی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)رویکردهای متفاوتی در مقوله‌بندی واژگان وجود دارد. در دیدگاه نقشی رده شناختی به زبان، مقوله واژه‌ها براساس نقشی که در جمله ایفا می‌کنند تعیین می‌شود و واژه‌ای نمی‌تواند ذاتاً اسم، صفت و غیره باشد. هنگامی که یک شیء، شیء دیگری ...
-
رویکرد زبان‌شناسی پیکره بنیاد در ترجمۀ نوواژه‌ها در متون پایۀ پزشکی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)ترجمة نوواژه ها یا همان واحدهای واژگانی جدید یا واحدهای واژگانی موجود که معنای جدیدی گرفته اند یکی از بزرگترین مشکلات مترجمین متون علمی است. ماهیّت تازگی نوواژه ها مترجمین را در یافتن معادل مناسب دچار مشکل می کند. ...
-
بررسی پیکره - بنیان حروف اضافۀ مکانی در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی: رویکرد شناختی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)هدف مقاله حاضر بررسی حروف اضافۀ مکانی «در»، «به»، «روی» و «زیر» در چارچوب زبان‌شناسی شناختی است. ماهیت این پژوهش تحلیلی و آماری است و نوع روش پیکره - بنیان است. در تحلیل این پژوهش تلاش می‌شود از یک پیکرۀ زبانی حاصل از متون ...
-
جمله‌های فارسی در آثار ابن‌ابی‌الدُّنیا از کهن‌ترین شواهدِ فارسیِ نو
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)مدارک و شواهد زبان فارسی از دو قرن اول و دوم هجری بسیار اندک است و آنچه باقی‌مانده برای ایران‌شناسان ارزش و اهمّیّت فراوانی دارد. یکی از نویسندگان قرن سوم که چند جملۀ فارسی را در آثار خود نقل کرده ابن‌ابی‌الدُّنیا (208 - ...
-
مجاز مفهومی در سینمای ایران: مطالعة موردی فیلم رقص در غبار
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)زبان‌شناسی شناختی استعاره و مجاز را شالودۀ تفکر بشری می‌داند، بنابراین این سازوکار‌های شناختی علاوه بر کلام، در وجه‌های غیرکلامی نیز بازنمایی می‌شوند. نشانه‌شناسی شناختی، به بررسی نحوة بازنمایی این سازوکار‌ها در وجوه مختلف ...
-
وام‌گیری صرفی زبان اویغوری از زبان فارسی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)مقاله حاضر به بررسی وام گیری نظام صرفی فارسی از سوی زبان اویغوری می پردازد. برای این منظور ده وند اشتقاقی زایای زبان فارسی انتخاب شدند و واژه های مشتق از آن ها در زبان اویغوری استخراج شد. با استفاده از معیار گاردانی ...
-
ساخت ارگتیو در گونۀ اریسمانی
(دانشگاه بوعلی سینا, 2024-11-21)اریسمانی یکی از گونه‌های بادرودی است که در روستای اریسمان در نزدیکی بادرود در شمال شرقی اصفهان صحبت می‌شود. این گونه همانند دیگر زبان‌های مرکزی ایران ساخت ارگتیو را به‌صورت مطابقۀ فعلی دارد، اما برخلاف بیشتر زبان‌های مرکزی، ...
