بررسی اثر چرای دام بر تغییرات پوشش گیاهی (مطالعه موردی: مراتع شهرستان ماکو)

Abstract

علیرغم اهمیت پوشش گیاهی در تأمین نیاز دام ها و پروتئین موردنیاز کشور، متأسفانه امروزه سیر نزولی توان بالقوه تولید در عرصه­های طبیعی مشاهده می شود. بر همین اساس، تغییرات پوشش گیاهی تحت تأثیر چرای دام، در سه سایت چرایی مراتع شهرستان ماکو مورد مطالعه قرار گرفت. پس از تعیین واحدهای کاری مشابه بر روی نقشه های توپوگرافی، محدوده مناطق مختلف چرای دام (قرق، چرای سنگین و چرای متوسط) بر روی آن ها و با توجه به بازدیدهای میدانی مشخص گردید. در هر سایت چرایی، نمونه برداری از پوشش گیاهی با استفاده از 30 پلات 2 متر مربعی در طول 3 ترانسکت 300 متری انجام شد و مشخصات گیاهی شامل درصد پوشش تاجی و فراوانی گونه ای، ترکیب گیاهی، حفاظت خاک و بنیه و شادابی ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در نرم افزار <em>SPSS</em> و با انجام آنالیز واریانس و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن صورت گرفت. نتایج نشان داد که تحت تأثیر افزایش شدت چرا، گونه های گراس کاهش یافته و برخی از آن ها از مرتع حذف گردیده اند در حالی که گونه های علفی پهن برگ در چرای متوسط پوشش بیشتری داشته و بوته ای ها نیز بر حسب خوشخوراکی واکنش متفاوتی داشته اند. همچنین افزایش شدت چرا موجب کاهش شاخص های وضعیت پوشش گیاهی گردیده و با توجه به کاهش پوشش تاجی و تغییر در ترکیب گیاهی، میزان بنیه و شادابی و حفاظت خاک به طور محسوسی کاهش نشان داده اند.