شیوه گزینش و طبقه بندی روایات تفسیری با نگاه به تفسیر المیزان

Abstract

تفاسیر اثری ترکیبی است از روایات معتبر، روایات جعلی و اسرائلیات. بنابراین در مرحله اول باید روایات جعلی را از روایات معتبر تفکیک نمود. چنین نیست که روایات معتبر، در تفاسیر اثری همگی به عنوان تفسیر قرآن قلمداد شوند. روایات معتبر را باید طبقه‌بندی و از یکدیگر تفکیک نمود. هر روایت را در طبقه ای قرار داد که متناسب آن طبقه بوده و روایت با عنوان کلی که برای هر بخش قرار داده می شود، تناسب و سازگاری داشته باشد؛ زیرا برخی از روایات تفسیری در واقع تطبیق هستند، برخی به ظاهر و برخی به باطن آیات اشاره دارند، برخی از باب تمثیل بوده و برخی با توجه به فهم و درک مخاطب از ائمه معصومین(علیهم السلام) صادر شده اند. برخی را هم باید حمل بر تقیه نمود و از این گونه موارد که از زبان معصومین(ع) صادر شده است. این مقاله به بررسی شیوه طبقه بندی روایات تفسیری با نگاه به تفسیر المیزان در این زمینه پرداخته است، و پس از بحث درباره جدا سازی روایات جعلی و اسرائیلیات از غیر آن؛ راههای طبقه بندی روایات ذیل هر عنوان کلی را تحلیل نموده است.