تعیین حد بحرانی فسفر خاک برای لوبیا

Abstract

<strong>آزمون خاک نقش بسیار مهمی در مدیریت عناصر غذایی در فرایند تولید محصولات کشاورزی دارد. تفسیر نتایج آزمون خاک نیازمند تعیین حدود بحرانی عناصر غذایی در خاک­های یک منطقه بوده و برای مناطق کشاورزی دیگر قابل ‌استفاده نیست یا از دقت پائینی برخوردار است، لذا حد بحرانی بایستی در شرایط خاک‌های منطقه موردنظر تعیین و منظور شود تا آزمون خاک برای هر عنصر بتواند مبنای توصیه کودی قرار گیرد. لوبیا (.<em>Phaseolus vulgaris</em> L) با دارا بودن پروتئین بالا از محصولات مهم کشاورزی است که در استان مرکزی کشت می‌شود. با توجه به ضرورت تعیین معیار منطقه­ای حد بحرانی، برای تفسیر نتایج آزمون فسفر در خاک­های تحت کشت لوبیا و کمبود اطلاعات در این زمینه در استان مرکزی، این تحقیق انجام شد. 23 نمونه خاک سطحی(30- 0سانتیمتر) با دامنه وسیع ازنظر غلظت فسفر قابل‌استفاده و همچنین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی از میان تعدادی از خاک‌های نمونه‌برداری شده مزارع استان انتخاب و پس از آماده‌سازی در گلخانه، لوبیا در آن‌ها کشت گردید. برای بررسی واکنش گیاه لوبیا نسبت به مصرف کود فسفر از دو سطح صفر و 50 میلی‌گرم فسفر خالص در کیلوگرم خاک از منبع پتاسیم هیدروژن مونو فسفات در این آزمایش استفاده گردید. آزمایش گلخانه­ای‌ در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. پس از اتمام دوره رویشی،گیاهان برداشت شد و پاسخ­های گیاهی شامل، وزن ماده خشک، غلظت و جذب کل فسفر و رشد نسبی تعیین شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی و بر همکنش خاک و کود فسفر، در سطح احتمال یک درصد بر روی وزن ماده خشک، غلظت و جذب کل فسفر معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین مصرف کود اثر معنی­داری بر پاسخ های گیاهی نشان داد. با استفاده از روش تصویری کیت و نلسون حد بحرانی فسفر (با روش اولسن) 13 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک به دست آمد. وزن ماده خشک با مقدار فسفر قابل‌استفاده و کربن آلی خاک همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. جذب کل فسفر گیاه با فسفر قابل‌استفاده (^**554/0 r =)، قابلیت هدایت الکتریکی (^*505/0r =)، شن (^*413/0 r =) و کربن آلی خاک (^*620/0 r =) همبستگی مثبت و معنی‌دار و با رس همبستگی منفی و معنی­داری (^*448/0- r =) داشت.</strong><br /> <strong> </strong><br /> <span style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; font-family: 'B Compset'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA;" lang="AR-SA" dir="RTL">آزمون خاک، واسنجی، </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; font-family: 'B Compset'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">توصیه </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; font-family: 'B Compset'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA;" lang="AR-SA" dir="RTL">کود</span>