ارائۀ خدمات فرهنگی و اجتماعی به بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی؛ مسائل و چالش‌های موجود

Abstract

هدف: دولت­های رفاهی وظیفه دارند علاوه بر تأمین معیشت و نیازهای اساسی، به جنبه­‌های فرهنگی و اجتماعی زندگی سالمندان و بازنشستگان نیز توجه کنند. سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان یکی از سازمان­‌های رفاهی که بیش از سه‌ونیم میلیون بازنشسته را پوشش می­‌دهد، وظیفۀ ارائۀ خدمات فرهنگی و اجتماعی به بازنشستگان را بر عهده دارد. در مطالعۀ حاضر تلاش شد در بخش اول، نیازسنجی اجتماعی و فرهنگی از بازنشستگان صورت گیرد و مهم‌ترین اولویت­‌های فرهنگی و اجتماعی بازنشستگان شناسایی گردد. در مرحلۀ دوم، فرایند و ساختار ارائۀ خدمات فرهنگی و اجتماعی به بازنشستگان توسط سازمان تأمین اجتماعی آسیب­‌شناسی شود. روش: روش پژوهش از نوع کمی و کیفی است که در بخش کمی با 429 نفر از بازنشستگان مصاحبۀ تلفنی انجام و پرسشنامه تکمیل گردید. در بخش کیفی نیز با 19 نفر از مدیران سازمان و رؤسای کانون­‌های بازنشستگی مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساخت­‌یافته صورت گرفت. یافته‌ها و نتیجه: یافته‌های پژوهش نشان داد گردشگری، سفر و جنبه‌­های مختلف سلامت بازنشستگان باید در اولویت سازمان باشد. همچنین، عدم تناسب خدمات فرهنگی و اجتماعی با مطالبات بازنشستگان، تخصصی‌بودن طرح نسیم سلامت (المپیاد ورزشی)، عدم سیاست‌گذاری بر اساس زمینه‌های فرهنگی منطقه، توزیع ناعادلانۀ خدمات از سوی کانون بازنشستگی و احساس بی­‌اعتمادی، عدم نهادینگی کانون­‌های بازنشستگی، اطلاع‌رسانی ناصحیح و کاهش سرمایۀ اجتماعی، رهاشدگی کانون بازنشستگی و نیز ضعف و درحاشیه بودن بخش فرهنگی سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان مهم‌ترین مسائل و چالش‌­های سازمان تأمین اجتماعی در ارائۀ خدمات فرهنگی و اجتماعی به بازنشستگان شناسایی شد.