بررسی‌ رابطۀ اجرای طرح جمع‌آوری تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای و گرایش کاربران به استفادۀ مجدد از این تجهیزات (مورد مطالعه: شهرستان رباط کریم، سال 1391)

Abstract

با ورود تجهیزات گیرندۀ ماهوارههای تلویزیونی به ایران و امکان دریافت برنامههای شبکه‌های خارجی برای خانواده‌های ایرانی، پیامدها و اثرات مخرب این امر، مسئولان کشوری را به واکنش‌های جدی واداشت. تا این‌که، قانونی با عنوان «ممنوعیت استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و برای مقابله با تهدیدات ماهواره‌ای، وظایفی را برای برخی از دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی کشور از جمله نیروی انتظامی مشخص کرد. برابر قانون مذکور، نیروی انتظامی به منظور برخورد با استفاده‌کنندگان غیرمجاز از ماهواره، طرحی با عنوان «جمع‌آوری تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای» را از چند سال پیش در کشور عملیاتی کرده که با وجود تلاش مضاعف این سازمان، اهداف از پیش تعیین شدۀ طرح مذکور، از جمله کاهش گرایش کاربران به استفاده از تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای محقق نشده است. این پژوهش با هدف بررسی رابطۀ بین اجرای طرح جمع‌آوری تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای و گرایش کاربران ماهواره به استفادۀ مجدد از این تجهیزات در شهرستان رباط‌کریم در سال 1391، با چهار فرضیه و روش تحقیق پیمایشی تدوین شده که به منظور گردآوری اطلاعات و داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای معتبر با 28 گویه تهیه و به تعداد 354 واحد، که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده بوده، توسط افراد بالای 20 سال جامعۀ آماری (کاربرانی که اقدام به نصب و استفادۀ مجدد از تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای می‌کنند) تکمیل شده است. اطلاعات و داده‌های آماری نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و هر چهار فرضیه، از طریق آزمون‌های آماری مناسب تأیید شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که کاربران ایرانی ماهواره، گرایش قابل توجهی به نصب و استفادۀ مجدد از تجهیزات گیرندۀ ماهواره‌ای بعد از اجرای طرح جمع‌آوری ماهواره توسط پلیس دارند و این امر ناشی از چند دلیل و عامل کلیدی است؛ 1. تنوع کیفی و کمی برنامه‌های شبکه‌های خارجی نسبت به برنامه‌های داخلی، 2. عدم استمرار زمانی اجرای طرح جمع‌آوری، 3. ضعف در امر رعایت حقوق شهروندی و حریم خصوصی در حین اجرای طرح، 4. عدم شناسایی و برخورد با کاربران غیرمجاز ماهواره.