زمان‌بندی اتاق‌های عمل با در نظر گرفتن تسهیلات سیار و تخصص پزشکان

Abstract

هدف: یکی از عناصر مهم بخش سلامت، بیمارستان‌ها هستند و اتاق‌های عمل از مهم‌ترین و پرهزینه‌ترین بخش‌های آن به‌شمار می‌آیند. امروزه تسهیلات سیار، به کاهش بار کاری بیمارستان‌ها کمک شایانی می‌کند، بنابراین استقرار تسهیلات سیار در مکانی مناسب، همراه با تسهیلات ثابت و زمان‌بندی مناسب آنها قادر است تا حد زیادی مشکلات سلامت جامعه را حل کند. در این مقاله، یک مدل یکپارچه مکان‌یابی ـ تخصیص و زمان‌بندی اتاق عمل، برای استقرار تسهیلات سیار در مکان مناسب ارائه شده است تا با بهره‌بردن از آن، گامی در جهت کاهش بار کاری تسهیلات ثابت، تخصیص بیماران به تسهیلات و اتاق‌های عمل و زمان‌بندی اتاق‌های عمل با اهداف کاهش هزینه‌ها و کاهش زمان اضافه‌کاری اتاق‌های عمل و پزشکان برداشته شود. شایان ذکر است که در پژوهش حاضر، این موضوع در نظر گرفته شده است که پزشکان دارای حداکثر زمان کاری در هر روز هستند و بعد این ساعات، کارایی عملکرد آنان کاهش می‌یابد. روش: با توجه به NP-hard بودن مدل و ناتوانی روش‌های دقیق برای حل مسائل در مقیاس بزرگ، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک برای مسئله توسعه داده شده و کارایی آن در مقیاس‌های گسترده و چندین نمونه بررسی شده است. مسئله در دو حالت تک‌هدفه و دوهدفه تحلیل و نتایج آن گزارش شده است. یافته‌ها: ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ حالت تک‌هدفه، روی مثال‌های ﻋﺪدی توسعه داده‌شده در چند مقاله ﻧﺸﺎن داد که اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎری این پژوهش، در ﺗﻮﻟﻴﺪ پاسخ‌های با دقت بالا کارایی مناسبی دارد. همچنین، در حالت دوهدفه نقاط پارتو مناسبی توسط الگوریتم یافت شده است. نتیجه‌گیری: نتایج مسئله، گویای اهمیت مکان‌یابی و استقرار تسهیلات سیار و زمان‌بندی یکپارچه آنها، کاهش مدت زمان انتظار بیماران و فاصله آنها با تسهیلات است. الگوریتم پیشنهادی قادر است مسائلی با ابعاد بزرگ را در زمانی کم و جوابی کارا حل کند.