اعتبارسنجی اثر سوم‌شخص بر بینندگان سیمای جمهوری اسلامی ( نگرش والدین تهرانی به برنامه‌های تلویزیونی)

Abstract

تلویزیون، در جهان امروز، بر نگرش‌، گرایش‌ و رفتارهای انسان‌ها تأثیری غیرقابل‌انکار دارد. به‌علاوه، همۀ ما، باورها و ادراکاتی دربارۀ میزان تأثیرپذیری خود و دیگران از تلویزیون داریم. یکی از نکات مهم دربارۀ این ادراکات، این است که ما میزان تأثیرپذیری خودمان از تلویزیون را با میزان تأثیرپذیری دیگران از آن مقایسه می‌کنیم و در چنین مقایسه‌ای، معمولاً دیگران را بیش از خود، تحت‌تأثیر رسانه‌ها می‌پنداریم. هدف این تحقیق، بررسی میزان اثر سوم‌شخص، از منظر والدین دانش‌آموزان تهرانی، دربارۀ برنامه‌های سیما است. در این تحقیق که به روش پیمایشی و با نمونه‌گیری خوشه‌ای از والدین دانش‌آموزان ساکن دو منطقۀ تهران (386نفر) انجام شد، این نتایج به دست آمد: نخست، اثر سوم‌شخص در جامعۀ آماری شهر تهران رخ می‌دهد و تفاوت‌های موجود بین این شهر و جوامع غربی، مانع پیدایش این اثر نیستند (اگرچه تفاوت‌هایی در اندازۀ اثر وجود دارد)؛ دوم، نحوۀ تأثیرپذیری از محتوا (مطلوبیت/ نامطلوبیت) بر پیدایش و اندازۀ اثر سوم‌شخص، اثرگذار است؛ سوم اینکه با افزایش فاصلۀ اجتماعیِ ادراک‌شده بین خود و دیگری، اندازۀ اثر سوم‌شخص نیز افزایش می‌یابد؛ نکتۀ چهارم اینکه، بین سوگیری خوش‌بینانه و اثر سوم‌شخص، رابطه‌ای معنادار برقرار نیست و پنجم اینکه، بین تمایلات رفتاری برای محدود کردن دسترسی به رسانه و اندازۀ اثر سوم‌شخص ادراکی، رابطه‌ای معنادار با قدرت متوسط برقرار است.