چرخه سیستمی قدرت، ثبات استراتژیک و رژیم کنترل تسلیحات در منطقه خاورمیانه

Abstract

معمای امنیت و پایداری آن، کشورها را متوجه رژیم‌های امنیتی کرده است، اما سیستم بین‌الملل، دارای ویژگی‌هایی است که این ویژگی‌ها تأثیری مستقیم بر شکل‌گیری، کارآمدی یا ناکارآمدی چنین رژیم‌های امنیتی خواهد داشت. در این میان، چرخه سیستمی قدرت، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیستم جهانی و منطقه‌ای است که تأثیری مستقیم بر موضوع یادشده دارد. گفتنی است که انواع چرخه‌های قدرت، سبب شکل‌گیری محیط‌های استراتژیک متفاوتی خواهند شد. این محیط‌ها، می‌توانند عامل تسهیل‌کننده یا مانع چنین رژیم‌هایی باشند. در این میان، سیستم منطقه‌ای خاورمیانه نیز از چنین موضوعی مستثنی نیست. به همین علت این پرسش اساسی مطرح می‌شود که چرخه یادشده در سطح جهانی ومنطقه‌ای وتلاقی آنها با یکدیگر چه تأثیری بر شکل‌گیری، کارآمدی یا ناکارآمدی رژیم منطقه‌ای کنترل تسلیحات وخلع سلاح، به‌عنوان یکی از گونه‌های رژیم امنیتی خواهد داشت؟ به همین منظور، این پژوهش، ضمن توجه به چرخه قدرت به بررسی پیامدهای آن در خصوص رژیم کنترل تسلیحات و خلع سلاح در منطقه می‌پردازد و بر این باور است که به دلیل اینکه محیط خاورمیانه، با نوعی بی‌ثباتی استراتژیک روبه‌رو است، زمینه‌های شکل‌گیری چنین رژیمی مهیا نیست.