قالب‌های معنایی فعل «خواندن» در فارسی

Abstract

هدف از پژوهش حاضر، بررسی قالب­های معنایی فعل «خواندن» و ارائۀ معانی مختلف این فعل در زبان فارسی براساس انگارۀ معناشناسی قالب-­بنیاد فیلمور (1982) با رویکرد شناختی است. پیکرۀ مورد بررسی، معانی سرنمون و مجزای فعل خواندن در ­­فارسی است که با روش کتابخانه­ای از فرهنگ بزرگ سخن گرد‌آوری شده­است. در این فرهنگ، پانزده معنای مختلف برای فعل خواندن آمده­است. پس از استخراج شواهد مشخص شد که معنای سرنمون یا اولیۀ فعل خواندن، «قرائت» است. نتایج نشان داد که این فعل علاوه­بر معنای سرنمونِ «قرائت» پنج خوشۀ معنایی شامل «مطابقه، درک و فهم، تحصیل، نامگذاری/ صدا­زدن­ و استعاری» دارد که همگی در زیرقالبِ معنایی خاصِ «ادراکی-بصری» قرار می­گیرند. یافته­هایِ پژوهش، تصویری روشن از معانی فعل خواندن در زبان فارسی به­دست داده‌است و تبیین­های ارائه­شده در این پژوهش می­توانند در آموزش زبان­فارسی مفید واقع شوند و یادگیری آن را برای زبان­آموزان سهل نمایند.