زبان فارسی و گویش های ایرانی
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بحثی در صحت و سقم انتساب منظومۀ خسرونامه به عطار نیشابوری
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)منظومۀ عاشقانۀ خسرونامه یا گل و هرمز یکی از مثنویهای معروف منتسب به عطار است که برخلاف دیگر مثنویهای جعلی منسوب به وی، بهجهت برخورداری از نظم و انسجام شعری و اشتمال بر پارهای ویژگیهای زبانی و تبحر سراینده، عدهای را ...
-
ارگتیو و مطابقۀ فعلی در جوشقانی
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)جوشقانی یکی از زبانهای مرکزی ایران است که در شهر جوشقان در شمال اصفهان صحبت میشود. این زبان ساخت ارگتیو را به صورت مطابقۀ فعلی دارد. در این ساخت فعل جمله شناسهای میگیرد که از جهت شخص، شمار و جنس با مفعول جمله مطابقت ...
-
تحلیل وضعیت زبان،گویش و لهجههای ایران باتوجه به اطلاعات ارائه شده در سفرنامههای خارجی عصر قاجار
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)سفرنامهها، اسناد معتبر و پراهمیتی به شمار میآیند. سفرنامهنویسان دوره قاجار که اغلب اروپایی و عمدتا از شخصیتهای برجسته علمی و ادبی روزگار خود بودند با ژرفنگری در خصوص تاریخ ادبیات ایران، زبانها، گویشها و لهجههای ...
-
نسبت گونههای موسوم به تاتی خلخال با زبان تالشی
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)در مقالۀ پیشِ رو، تالشی شمالی، مرکزی و جنوبی را با زبانِ شاهرود خلخال در استانِ اردبیل، در هفت روستای اسکستان، شال، درو، کرین، کلور، گیلوان و لرد، به صورت همزمانی سنجیدهایم. این روستاها در غرب استان گیلان، آن سوی رشتهکوه ...
-
کاربردها، گونهها و تحولات یک عامل ربط (هِن) در گویش قدیم شیرازی
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)یکی از کلمات مبهم گویش شیرازی کهن که با تفاوتهای بنیادین معنایی و کاربردی در گویش هروی کهن نیز به کار رفته، فعل «هن» است. این کلمه در فرهنگهای قدیم فارسی با قیدِ «در گویش قدیم شیراز» با معنی «است» مدخل شده است. در این ...
-
هندسۀ مشخصهای و طبقات طبیعی صداها و مشخصهها در زبان فارسی
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)در این مقاله ابتدا مشخصههای تمایزدهندۀ دستگاه واجی زبان فارسی را بر اساس ویژگیهای تولیدی آنها توصیف میکنیم و سپس جدول مشخصهای واجهای این زبان را ترسیم میکنیم. در بخش بعد نظریۀ هندسۀ مشخصهها را بهاختصار معرفی، و ...
-
بررسی کمّی تغییر رفتار اجزای فعلی در فارسی نو
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)در زبان فارسی همکردهای فعل مرکب یا بخش فعلی موجود در عبارتهای فعلی، خودشان فعلهای قاموسی سادهای بودهاند که معمولاً در این نقش جدید در معنای اصلی به کار نمیروند. این پژوهش به دنبال مشخص کردن این مساله است که چه افعالی ...
-
فرآیند دوگان سازی کامل در زبان تاتی در چارچوب نظریه دوگان سازی صرفی
(دانشگاه گیلان, 2023-03-21)دوگان سازی یکی از فرآیندهای ساختواژی است که در آن تمام یک واژه یا بخشی از آن برای اهدافی ساختواژی تکرار میشود. این فرآیند در بیشتر زبان ها دارای دو نوع کامل و ناقص است. در این تحقیق میکوشیم تا انواع دوگان سازی کامل در ...
-
مفهوم سازی فعل «shekanen» (شکستن) در کُردی کلهری: رویکرد شناختی
(دانشگاه گیلان, 2023-07-23)از بین انواع روابط واژگانی، چندمعنایی جایگاه مهمی در حوزۀ معنا دارد، چون زایایی معنا و گسترش مفاهیم، به طور چشمگیری، در نتیجۀ کارکرد چندمعنایی محقق میشود. پژوهش حاضر با هدف مفهومسازی فعل «شکانن» (شکستن) در کُردی کلهری ...
-
واژههای فریبکار در فارسی کرمانشاهی
(دانشگاه گیلان, 2023-07-23)یکی از مقولههای زبانشناسی که در یکصدسال اخیر به عرصۀ مطالعات این دانش وارد شده است، حوزۀ واژههای فریبکار است. این اصطلاح به معنی واژههای بهظاهر یکسان، امّا در معنی متفاوتی است که در یک زبان یا در میان دو زبان به کار ...
-
میزان زایایی وندهای اشتقاقی در زبان کردی سورانی، رویکرد پیکرهبنیان
(دانشگاه گیلان, 2023-07-23)پژوهش حاضر با استفاده از پیکره کردپرس به بررسی زایایی وندها در زبان کردی سورانی پرداخته است. در علم صرف، میزان زایایی یک وند را به میزان تعداد کلمات جدیدی بیان کردند که توسط یک وند ساختهشده است. بدین ترتیب پژوهش حاضر به ...
-
فعل در گویش کتولی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)کتولی شرقیترین گویش زبان مازندرانی است که علاوهبر تفاوت در برخی واژگان، از نظر ساختهای فعلی نیز در پارهای موارد همچون ساخت ماضی استمراری، پیشوند و شناسههای افعال ماضی و مضارع تفاوتهایی با زبان مازندرانی دارد. ...
-
نگاهی تاریخی به صورتهای بیان وجه اجازه درگیلکی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)در گیلکی، چهار صورت زبانی برای بیان وجه اجازه بهکار میرود: vâhâštǝn، bedâ، benǝ و tânǝstǝn. برخی از این صورتها بر صدور اجازه و برخی بر درخواست اجازه دلالت دارند. این ابزارها حاصل دستوریشدگی صورتهایی هستند که در ...
-
تفاوت ها و شباهت های برخی عبارت ها و اصطلاحات پرکاربرد در زبان های فارسی و روسی در پرتو تفاوت های فرهنگی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)در این پژوهش برمبنای نظریۀ دو زبانشناس برجستة روس ل. و. شِربا و ل. آ. نُویکُف، هشت عبارت و اصطلاح رایج در زبانهای فارسی و روسی در پرتو تفاوتها و شباهتهای فرهنگی بررسی میشود. هدف پژوهش این است که دانشجویان روسیآموز ...
-
پراکندگی زبانی در استان مرکزی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)در این پژوهش سعی شد برمبنای دستورالعمل اطلس زبانهای ایران (اَزیران) پراکندگی زبانی و درصد تقریبی زبانوران استان مرکزی بهدست آید. نتایج نشان میدهد که بهترتیب زبان فارسی محلی (منظور فارسی با لهجه است مثلا فارسی اراکی)، ...
-
تحلیل و بررسی زبانی جایگاه زن در ضربالمثلهای فارسی از منظر طبیعیسازی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)ضربالمثلها بخشی از نثر موجز و گزینگویهها در ادبیات فارسی هستند که علاوهبر بازتاب فرهنگ جامعه به دلیل ساختار و فرم رواییشان بسیار رایج و تاثیرگذارند. این تحقیق با خوانش انتقادی از مجموعه ضربالمثلهای داستاننامة ...
-
ساخت رویداد افعال پیشوندی در کردی کرمانجی گیلان
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)این مقاله با بررسی افعال پیشوندی در کردی کرمانجی رودبار (جنوب استان گیلان)، دربارۀ خوانش رویدادیِ این افعال و سهم پیشوندهای اشتقاقی در شکلگیری ساخت رویداد بحث میکند. دادههای پژوهش در مصاحبه با تعدادی گویشور بومی و اجرای ...
-
تحلیل ریزنحوبنیان حروف اضافۀ فضایی در زبان تاتی
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)پژوهش حاضر به شیوة تحلیلی-توصیفی به بررسی حروفاضافۀ فضایی در زبان تاتی براساس رویکرد ریزنحو میپردازد. در این رویکرد، گرههای پایانی در ساختهای نحوی کوچکتر و ریزتر از یک تکواژ هستند و به عبارتی، چندین پایانه میتواند ...
-
برخی ساختهای فعلی دورۀ میانه در متون گونۀ فارسی جنوبِ غربیِ (بحثی در معرفی یک گونه از زبان فارسی)
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)بررسی زبانی متون دورة تکوین زبان فارسی (254- 617ق) نشان میدهد در این دوران هنوز زبانی به صورت فارسی معیار شکل نگرفته بود. به همین دلیل در حوزة رواج این زبان، متونی شکل میگیرد که مشحون از عناصر گویشی است. یکی از گونههای ...
-
نظام شمارش در چند زبانِ ایرانی و ناایرانیِ درون و برون ایران
(دانشگاه گیلان, 2022-08-23)در این پژوهش، نظام شمارشِ شماری از زبانهای رایج در درون و بُرون ایران بررسی شدهاست. روششناسی پژوهش، ترکیبی از روششناسی استقرایی و قیاسی است؛ و دادههای آن به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بررسی شده. هدف کانونی پژوهش، ...