واکاوی معنای «ایطاء الفُرُش» در روایات نبوی (ص)

Abstract

از مهمترین تلاش‌ها در آستان روایات- که مورد تأکید معصومان (ع) بوده است- کوشش برای فهم معنای صحیح آن‌ها است. این مهم زمانی اهمیت دو چندانی خواهد داشت که معنای روایتی دشوار باشد یا به بد فهمی دچار گردد. نمونه این نوع روایات، یکی از فقرات سخنان پیامبر (ص): «أَنْ لَا یوطِئْنَ فُرُشَکُمْ» می‌باشد که در خطبه حجة‌الوداع ایراد گردیده است. عزیزه حبری از فعالان نظریه فمینیسم اسلامی- قرآنی، فقره مذکور را در معنای زنا تبیین کرده است و ضرب زن در آیه 34 سوره نساء را صرفاً زمانی جایز دانسته که زن به زنا دچار شود. از این‌رو پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال برآمده که تحلیل معنای «ایطاء الفُرُش» در «أَنْ لَا یوطِئْنَ فُرُشَکُمْ» در روایات نبوی (ص) چگونه است؟ یافته‌های تحقیق حکایت از آن دارد که سخن پیامبر (ص) ناظر بر رفتاری معروف در میان عرب است، طبق این عادت، زنان با مردان بیگانه سخن می‌گفتند و آن را ناروا نمی‌دانستند. چون آیه حجاب فرود آمد، زنان در پرده حجاب قرار گرفتند و مردان از گفتگو و مجالست با زنان نهی شدند. البته نهی از سخن گفتن زن و مرد بیگانه به شکل گفتگوها و تعاملات رایج و عادی در جامعه آن روز نبوده است بلکه احتمالا سخن گفتنی همراه با طرح دوستی و آلوده شدن به گناه بوده است.