الگوی انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ ایران

Abstract

یکی از عوامل مهمی که سطح رفاه تولیدکنندگان، عوامل بازاریابی و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، چه‌گونگی انتقال قیمت در سطوح مختلف بازار است. انتقال نامتقارن قیمت با افزایش حاشیه‌ی بازار، منافعی برای عوامل بازاریابی کالا ایجاد می‌کند. در این مطالعه، الگویی برای بررسی چه‌گونگی انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ ایران تدوین شده است. آزمون‌های انتقال قیمت، بر اساس الگوی تصحیح خطا و با استفاده از داده‌های هفتگی قیمت محصول و نهاده‌های تخم‌مرغ بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد الگوی اقتصادسنجی مطالعه برای دوره‌ی 84-1380 نشان می‌دهد که انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ، در بلندمدت متقارن است اما در کوتاه‌مدت نامتقارن است. در این مطالعه هم‌چنین کشش‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت انتقال قیمت بین سطوح مزرعه و خرده‌فروشی تخم‌مرغ و هم‌چنین از بازار نهاده‌ها به قیمت خرده‌فروشی تخم‌مرغ، برآورد شده است. کشش‌های برآورد شده نشان می‌دهد که افزایش‌های قیمت نهاده‌ها و محصول سر مزرعه، با سرعت بیش‌تری نسبت به کاهش قیمت‌ها به سطح خرده‌فروشی منتقل می‌شوند. به دلیل نبود تقارن در فرایند انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ، مصرف‌کنندگان قیمت بیش‌تری از قیمت تمام‌شده‌ی محصول می‌پردازند و بنگاه‌های بازاریابی، منافعی کسب می‌کنند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های دولت در کاهش نوسان‌های‌ قیمت‌ در بازار تخم‌مرغ ایران، موفق نبوده است.