مطالعه‌ی عوامل موثر بر زمان پذیرش هموارسازی لیزری زمین در استان فارس

Abstract

دادن راه‌کارهایی برای افزایش کارآیی آب مصرفی از سیاست‌های مهم در بخش کشاورزی است. از جمله‌ی این راه‌کارها می‌توان به استفاده از هموارسازی (تسطیح) لیزری زمین اشاره کرد. در این تحقیق ابتدا سعی شده است با استفاده از مدل تحلیل بقا عوامل موثر بر تاخیر در زمان پذیرش این فن‌آوری در بخش مرکزی شهرستان مرودشت بررسی، و سپس احتمال تغییر وضعیت کشاورزان از حالت عدم پذیرش به سوی پذیرش این فن‌آوری تعیین گردد. برای جمع‌آوری داده‌های اقتصادی، تکنیکی و دیگر اطلاعات مورد نیاز 240 کشاورز برای مصاحبه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. نتایج حاصل از مدل تحلیل بقا نشان داد که متغیرهای سن، پیشینه‌ی کشاورزی، سطح آموزش‌ها، دوره ترویجی، زمین کشاورزی، درآمد خارج از کشتزار، اندازه‌ی خانوار، ناتوانی مالی، در اختیار داشتن زمین با مساحت کم، نبود اطلاع و آگاهی از این فن‌آوری و نداشتن اطمینان به کاربرد این فن‌آوری و مزایای آن اثر معنی‌داری بر تاخیر در پذیرش هموارسازی لیزری داشت. نتایج هم‌چونین نشان داد که هر چه از نظر زمانی جلوتر می‌رویم، احتمال پذیرش این فن‌آوری از سوی کشاورزان در حال افزایش است. به‌طوری که در سال 1386 نزدیک به 60% کشاورزان و برای سال بعد حدود 86% کشاورزان زمین‌های خود را هموارسازی کرده‌اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، توصیه می‌شود در صورت ورود چونین فن‌آوری‌هایی به کشور ابتدا به شیوه‌ی اطلاع رسانی درست و مناسب در مورد برتری‌های به‌کارگیری آن‌ها اعتماد کافی برای کشاورزان ایجاد شود، و سپس با دادن تسهیلات و ایجاد شرایط مناسب مالی، زمینه‌ی پذیرش آن‌ها فراهم شود، تا از این راه بتوان کارآیی مصرف آب در کشتزار‌ها را افزایش داد.