چالش‌های حقوق مالکیت فکری برای حمایت از آثار هنری در موزه‌های معاصر

Abstract

امروزه کشمکش میان صاحبان خصوصی میراث فرهنگی و دولت‌ها در عرصه‌های مختلفی نمود پیدا کرده است. یکی از این عرصه‌ها، اختلاف میان دارندگان اموال فکری با نهادهای نگهداری کننده میراث فرهنگی به‌خصوص موزه‌ها، کتابخانه‌ها و آرشیوها است. در یک‌طرف دارندگان حقی هستند که با تکیه بر حق انحصاری خود مانع بهره‌برداری اشخاص ثالث می‌شوند و از سویی دولت‌ها و نهادهای عمومی هستند که به تحدید قلمرو مالکیت خصوصی و مدیریت دارایی فکری در قالب میراث فرهنگی می‌پردازند. متأسفانه برای حل این تعارض قوانین و آیین‌نامه خاصی وجود ندارد؛ بنابراین مقاله پیش­رو با روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی حوزه‌های این تعارض و سپس ارائه راهکار برای حل آن و سنجش اولویت ناشی از منافع عمومی و خصوصی می‌پردازد و در انتها نتیجه‌گیری می‌شود این تعارض و دوگانگی در تمامی شاخه‌های گوناگون حقوق مؤلف آشکارا وجود دارد و بنابراین ابتدا توسل به مذاکره و در صورت عدم امکان، ترجیح منافع عمومی بر مصالح فردی می‌تواند به‌عنوان راهکاری برای رهایی از این تعارض در نظر گرفته شود.