پروبلماتیک زنبودگی؛ نمایش جنسیت و برساخت کلیشههای اخلاقی زنانه در سینمای ایران
(ندگان)پدیدآور
حسنپور, آرشیزدخواستی, بهجتنوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
علیرغم تغییر در وضعیت زنان در نظام بازنماییفیلمهای سینمای ایران که از آن باعنوان «کمرنگ شدن ایدئولوژی جنسیتی» یاد میشود؛ کماکان موقعیتزنان در سینمای ایران پرمناقشه و چالش برانگیز بوده و زنانکماکانقشری مسئلهمند هستند. در این مقاله با طرح چنین ادعایی، تلاش شده است تا با تحلیل دو فیلم «دربارة الی» و «جدایی نادر از سیمین» با استفاده از روش نشانهشناسی و تکنیک تحلیل همنشینی و جانشینی فردینان دوسوسور به این سوال پاسخ دهیم که مسئلهمندی زن در دهة کنونی در سینمای ایران از چه جهتی است و فرودستی زنان از خلال چه سازوکاری شکل میگیرد. نتایج و تحلیل این متون نشان میدهد که علیرغم اشتغال، استقلال فردی، موقعیت تحصیلی و منزلتی مناسب، پروبلماتیک زنبودگی نخست با «نمایشِ مناسکگونه جنسیت» بهصورت فرودستانه قابل طرح است. علاوهبر این، نتایج این مطالعه حاکی از آن است که سازوکار فرودستسازی زنان مرموزتر، خطرناکتر و پنهانیتر شده است، به گونهای که زن مدرن بازنمایی شده با انگهای اخلاقی مانند خیانتکاری، بیوفایی، عدم تعهد، پنهانکاری، دروغگویی و خودخواهی شخصیتپردازی شده و هویت مییابد. افزون بر این، شخصیتپردازی مذکور و نظام بازنمایی دهه کنونی، تزلزل و فروپاشی نهاد خانواده را با فردگرایی خودمحورانة زنان همنشین ساخته و سویة ویرانگر سوژة زن مدرن جامعة ایرانی را مرتب و مؤکد گوشزد میکند.
کلید واژگان
بازنماییپروبلماتیک زنبودگی
نمایش و اجرای فرودستی زنانه
کلیشههای اخلاقی
فردگرایی خودخواهانه
شماره نشریه
32تاریخ نشر
2016-02-201394-12-01
ناشر
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطاتسازمان پدید آورنده
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه اصفهاناستادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان
شاپا
2008-87602538-2632




