بررسی عوامل و سیاست‌های مؤثر بر اشتغال نیروی کار

Abstract

با توجه به معضل بیکاری و رکود در سال‌های اخیر، سال 1396 توسط مقام معظم رهبری سال «اقتصاد مقاومتی؛ تولید ـ اشتغال» نام‌گذاری شده است. بنابراین از جمله مهم‌ترین شاخص‌های منتخب اقتصاد مقاومتی، اشتغال عنوان شده است. در این راستا برآورد الگوهای اشتغال نیروی کار، به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر آن به عنوان مهم‌ترین چالش عملی‌شدن اقتصاد مقاومتی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این پژوهش پس از ارائه کلیات و بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهش در رابطه با عوامل مؤثر بر شاخص اقتصاد مقاومتی (اشتغال نیروی کار)، از متغیرهای میزان حداقل دستمزد (متغیر سیاست‌گذاری)، تولید ناخالص داخلی حقیقی، درآمدهای نفتی واقعی، موجودی سرمایه، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و درجه بازبودن تجاری به عنوان متغیرهای توضیح‌دهنده شاخص اقتصاد مقاومتی استفاده شده است. برآورد مدل به کمک روش خود‌توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) انجام شده است و همچنین جهت بررسی شوک‌ها از الگوی خودتوضیح برداری (VAR) برای داده‌های سالانه 1394-1359 استفاده شده است. نتایج نشان دادند که درکوتاه‌مدت، تولید ناخالص داخلی، موجودی سرمایه، درآمد حاصل از فروش نفت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و بازبودن تجاری اثر مثبت بر شاخص اقتصاد مقاومتی دارند. اما حداقل دستمزد با یک دوره تأخیر اثر منفی و معناداری بر روی این شاخص دارد که نتایج فوق برای بلند‌مدت نیز صدق می‌کند. درنهایت نشان داده شده است که اثر برخی شوک‌های وارده بر شاخص اقتصاد مقاومتی تا سالیان طولانی باقی خواهد ماند.<br /><strong>طبقه‌بندی:</strong> C22, E24, J21, J24, J54, M51