ارزیابی پیامدهای نواحی صنعتی بر توسعه روستایی (نمونه موردی روستای خیرآباد استان مرکزی)

Abstract

صنعتی‌سازی به عنوان یکی از رویکردهای توسعه روستایی را می‌توان در دوگروه تقسیم‌بندی کرد. گروه اول صنایعی هستند که در ارتباط و مکمل فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستا هستند و می‌توانند اثرات مثبتی بر جوامع روستایی داشته باشند. دسته دوم در ارتباط با فضای روستا نیستند و معمولاً جانشین فعالیت‌های اقتصادی روستا می‌شوند. نواحی صنعتی روستایی بر اساس ویژگی‌هایی که دارند در دسته دوم قرار می‌گیرند که رویکرد غالب برنامه‌ریزان کشور ما نیز بوده و تاکنون از این راهکار به کرات بهره گرفته شده است. فرض مقاله حاضر این است که چنین نواحی در حین اینکه کارایی لازم را ندارند، می‌توانند آثار زیان‌باری نیز به دنبال داشته باشند. همچنین هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ایجاد نواحی صنعتی بر توسعه روستایی (نمونه موردی: روستای خیرآباد استان مرکزی) است. به همین منظور، به ارزیابی اثر ناحیه صنعتی در روستای خیرآباد واقع در شهرستان اراک پرداخته شده است. روش ارزیابی این پژوهش تجزیه و تحلیل بر اساس پرسش‌نامه و با استفاده از روش مقایسه‌ای من‌ویتنی و تحلیل عاملی بوده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که اثر صنعتی‌سازی بر روی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی مثبت و بر روی ابعاد فرهنگی، کشاورزی، گردشگری، محیط‌زیستی و کالبدی منفی بوده است.