تحلیل تفاوت‌های باروری زنان مهاجر عراقی با همتایان ایرانی

Abstract

مهاجرت یکی از فرایندهای مهم جمعیت­شناختی است که با تغییرات گسترده در سطح فردی و اجتماعی همراه است. موضوع باروری مهاجران با توجه به حجم گسترده مهاجرت­های بین‏المللی و نقش روزافزون این مهاجرت­ها در شکل­گیری پویایی­های جمعیتی، مورد توجه جمعیت­شناسان قرار گرفته است. در این زمینه، مقاله پیش­رو با استفاده از تحلیل ثانویه داده­های خرد سرشماری­های 1385 و1390 به تحلیل تفاوت­های باروری زنان مهاجر عراقی در مقایسه با همتایان ایرانی می­پردازد. نتایج پژوهش نشان داد تغییراتی در باروری مهاجران عراقی در ایران رخ داده و مسیر این تغییرات در طول زمان و در بستر گذار نسلی به سوی همانندی و همگرایی بیشتر با گذار باروری ایران بوده است. البته، هنوز زنان مهاجر عراقی سطح باروری بالاتری در مقایسه با ایرانی­ها دارند، هرچند آن‌ها باروری پایین­تری نسبت به همتایان خود در کشور عراق دارند. تفاوت­های باروری زنان عراقی با همتایان ایرانی بعد از تعدیل اثر مشخصه­های اقتصادی- اجتماعی، حدود 50 درصد کاهش یافت. بنابراین، بخشی از تفاوت­های بومی- مهاجر باروری به موقعیت و جایگاه اقتصادی-اجتماعی متمایز آن­ها برمی­گردد. تفاوت­های باقیمانده ممکن است ناشی از تاریخ، آداب و رسوم و ارزش­های اجتماعی-فرهنگی متفاوت ایرانی­ها و عراقی­ها باشد.