بررسی مقایسه‏ ای الگوها و مکاتب اقتصاد باروری با به کارگیری داده های ایران

Abstract

ابتدا لیبنشتاین با استفاده از یک نظریۀ اقتصاد خرد نامتعارف به تبیین رفتار باروری پرداخت اما کار او توانایی پایه‌گذاری یک مکتب را نداشت. از سال 1960 میلادی که گری بکر تحلیلی اقتصادی از باروری را ارائه نمود و پس از آن در سال 1966 ریچارد ایسترلین تحلیل بکر را به چالش کشید، اقتصاد باروری تا به امروز از رشد قابل توجه نظری و تجربی برخوردار بوده است که عمدتاً در قالب دو مکتب شیکاگو-کلمبیا و پنسیلوانیا شناخته می‌شود. مکتب شیکاگو-کلمبیا با مدد از نظریۀ اقتصادی محض نئوکلاسیک، رفتار باروری را به مانند تقاضا برای یک کالا تحلیل می‌کند که متغیر کلیدی آن قیمت زمان والدین بوده و به مثابۀ عاملی مهم در تعیین قیمت فرزند در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که مکتب پنسیلوانیا با ساختن ملغمه‌ای از نظریۀ اقتصادی و جامعه‌شناسی به تبیین رفتار باروری از زاویۀ عرضه می‌پردازد که متغیر محوری آن درآمد نسبی است. شواهد به دست آمده از ایران دلالت بر صحت ادعای هر دو مکتب دارد.