آینده نگاری تأثیر فناوری های همگرا بر مدل آرمانی نظام اداری ج.ا. ایران

Abstract

زمینه: نظام اداری، به عنوان یکی از کلیدی‌ترین زیرساخت‌های توسعه، خود تحت تأثیر دیگر خرده‌نظام‌ها مانند نظام علم و فناوری قرار دارد و یکی از جریان‌های بالقوه مؤثر بر نظام اداری، «همگرایی فناورانه» و «فناوری‌های همگرا» می‌باشد. <br /> هدف: تحقیق حاضر با هدف کشف پاسخ مناسب به این سؤال اساسی طراحی شده است که «تأثیرگذاری فناوری‌های همگرا بر آینده نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران، چگونه خواهد بود؟». <br /> روش‌ها: در تحقیق کیفی و توصیفی حاضر، ابتدا ده سند فرادستی ناظر بر نظام اداری کشور با رویکرد نظریه داده‌بنیان مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفتند تا مدلی از نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران طراحی شود. در ادامه، نظرات خبرگان فناوری‌های همگرا در ایران درباره تأثیرات احتمالی این فناوری‌ها بر ابعاد مختلف نظام اداری آرمانی، از طریق مصاحبه گردآوری و با تکنیک تحلیل شبکه اجتماعی و نرم افزار UCINET مورد تحلیل واقع شد.<br /> یافته‌ها: ابعاد اصلی نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران در قالب عناصری چون ورودی، زیرساخت‌ها، منابع، فرایندها، خروجی و بازخورد، شناسایی شدند و تأثیرگذاری فناوری‌های همگرا بر این ابعاد شش‌گانه با چگالی 0.87 مورد تأیید قرار گرفت. بالاترین مقدار از شاخص مرکزیت درجه‌ای داخلی (تأثیرپذیری) و خارجی (تأثیرگذاری) به ترتیب مربوط به «فرایندهای کاری» و «روبوتیک و هوش مصنوعی» می‌باشد و حوزه «رابط انسان - ماشین» بیشترین مقدار شاخص مرکزیت بینابینی را داراست.<br /> نتیجه‌گیری: تمامی ابعاد شش‌گانه نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران، به شدت از فناوری‌های همگرا متأثر خواهد شد و لازم است سازوکارهای مناسب (مانند آموزش، مقررات، اعتبارات و...) برای مواجهه مؤثر با این آینده در ارکان مختلف نظام ایجاد گردد.