شاخص مدیریت خشکسالی هیدروژئولوژیکی (HDMI) به عنوان روشی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در شرایط خشکسالی ، مطالعه موردی: دشت دیر- آبدان، استان بوشهر

Abstract

پدیدۀ خشکسالی آثار منفی بزرگی بر منابع آب و محیط‏های وابسته به آن می‏گذارد و در برخی سال‏ها خسار‌ت‌های جبران‌ناپذیری را سبب می‏‌شود. یکی از انواع مهم این پدیده، خشکسالی آب زیرزمینی است که بر اثر تغذیۀ ناکافی آبخوان‏ها به‌وجود می‏آید. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر خشکسالی و مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت دیر‌ـ آبدان در استان بوشهر است. برای این کار از آمار و داده‏هایی مانند بارندگی، تراز سطح آب زیرزمینی، نتایج آنالیز شیمیایی چاه‏های پایش کیفی و دبی چاه‏های بهره‏برداری استفاده شده است. وضعیت خشکسالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص‏ منبع آب زیرزمینی (GRI) بررسی شده است. در این تحقیق شاخص جدیدی به نام شاخص مدیریت خشکسالی هیدروژئولوژیکی (HDMI) معرفی شده است. این شاخص ترکیبی از شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI)، شاخص اصلاح‌شدۀ هدایت الکتریکی (MSECI) و شاخص استاندارد‌شدۀ دبی چاه‏های بهره‏برداری (SWDI) است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده میانگین شاخص خشکسالی آب زیرزمینی کمتر از 1- است. این موضوع نشان‏دهندۀ خشکسالی آب زیرزمینی با شدت متوسط است. این خشکسالی سبب تخریب کیفیت آب زیرزمینی نیز شده است. با توجه به شاخص MSECI، بحرانی‏ترین بخش آبخوان مناطق جنوبی آن است. از دیدگاه پتانسیل کمی آبخوان (شاخص SWDI) نیز مناسب‏ترین بخش آبخوان مناطق شمالی آن است. بر اساس میزان شاخص مدیریت خشکسالی هیدروژئولوژیکی، کمترین میزان شاخص HDMI (کمتر از 4-) در بخش جنوبی محدودۀ دیر‌ـ آبدان و در مجاورت خلیج فارس دیده می‏شود، بنابراین بهره‏برداری از آبخوان در این مناطق توصیه نمی‏شود.<br /> <strong> </strong>